De Delftse burger van Jan Steen Delft – ‘De burgemeester van Delft’ is een heel bekend schilderij van Jan Steen. Het op de Oude Delft gesitueerde olieverfschilderij is sinds 2004 te zien in het Rijksmuseum in Amsterdam. Het geldt als een van de iconen van de schilderkunst in de Gouden Eeuw en was met 11,9 miljoen euro de duurste aankoop ooit van het museum. Tegenwoordig heet het schilderij ‘De burger van Delft’. Al bijna een eeuw lang was men op zoek naar de echte identiteit van de man op het schilderij. Men was er niet langer van overtuigd dat het om de burgemeester van de Prinsenstad ging. Kunsthistoricus Frans Grijzenhout en historicus Niek van Sas, beiden hoogleraar aan de universiteit van Amsterdam, stelden een grondig onderzoek in naar de man op het schilderij. Zij kwamen, onder meer na bestudering van het Delftse gemeentearchief, tot de conclusie dat het moest gaan om graanhandelaar Adolf Croeser. Zij ontdekten dat schilder Jan Steen destijds tegenover de korenhandelaar woonde. Croeser woonde aan de Oude Delft 111. Daar wonen nu architect Pim Hienkens en restauranthoudster Jannie Munk. De twee Amsterdamse historici meldden dat Jan Steen in zijn woning aan het Oude Delft een bierbrouwerij bestierde. Graanhandelaar Croeser was mogelijk leverancier voor Steens brouwerij. Het rijk geklede meisje naast de koopman is zijn 13-jarige dochter Catharina, het enige kind uit zijn huwelijk met Ariaentge van Outhouck dat levensvatbaar bleek. Steen maakte het schilderij in 1655, toen Ariaentge al was overleden. Croeser is afgebeeld op een nogal tumultueus moment in zijn leven. Vlak voordat Jan Steen het portret maakte van Croeser was hij gescheiden van tafel en bed van zijn tweede vrouw Johanna de Chantraine. Zijn tweede huwelijksgeluk duurde maar kort, want al na zes weken liep het fout tussen de echtelieden. Het onderzoek van Grijzenhout en Van Sas maakt niet duidelijk wie de twee andere figuren op het schilderij zijn. De oude vrouw heeft zo’n mooi rood jasje dat ze geen bedelares lijkt. Toch steekt ze haar hand uit en lijkt om een aalmoes te vragen. Naast haar staat een klein jongetje dat beleefd zijn hoed heeft afgenomen. Als er een charitatieve boodschap in het spel is dan moet het volgens de onderzoekers de verbeelding van de persoonlijke verantwoordelijkheid en deugdzaamheid van Croeser als christen en burger van Delft zijn geweest. In het Rijksmuseum is tot 6 maart 2007 een kleine expositie over de ontdekking te zien.