Loyaal aan de tsaar

Amsterdam – Gisteren bezochten Corien & ik de tentoonstelling ‘Aan het Russische Hof’ in de Hermitage Amsterdam. Het is met ruim 1800 objecten van het moedermuseum in St. Petersburg een van de grootste tentoonstellingen ooit in ons land. Je kunt er voor deze exhibitie nog tot 31 januari volgend jaar terecht. Het gaat over de eeuw van zes tsaren, die eindigde in 1917 met de revolutie. In de nacht van 16 op 17 juli 1918 werd de laatste tsaar Nicolaas II met vrouw en vijf kinderen geëxecuteerd Over Nicolaas II gaan merkwaardige verhalen. Anna, de conservatrice die ons rondleidde, stond stil bij een serie grote portretten van Russische officieren. Ze vertelde ons een opmerkelijk verhaal. “Het is opvallend dat op de portretten van de officieren een bepaald lichaamsdeel nogal opvallend is weergegeven”, zei ze op de portretten wijzend. Het was ons ook opgevallen. Wat de reden daarvan is, vertelde ze ook. “Tsaar Nicolaas II nam elke dag een militaire parade af. Hij was daarbij erg precies. Als een schoen of hoofddeksel niet glom, gaf hij de luitenant en de betrokken militair behoorlijk op hun duvel. Het gevolg was dat de militairen erg veel aandacht besteden aan hun uiterlijk. Op een dag dacht de bevelvoerend officier dat er nu echt niets was aan te merken op zijn troepen. Alles glom, alles zat recht. Vol vertrouwen begon men aan de parade. De tsaar ging echter helemaal uit zijn dak. Hij was nog bozer dan anders en wees drie militairen aan. Die moesten hun onderscheidingstekenen inleveren en ze werden meteen naar Siberië gestuurd. Niemand begreep wat er aan de hand was. Toen een generaal er naar informeerde, kwam de aap uit de mouw. Alle militairen waren linksdragend op de bewuste drie mannen na. Dat vond de tsaar lelijk. Kort daarna vaardigde hij zelfs een bevel uit dat er alleen nog maar links dragende militairen mochten paraderen. Na dit bevel bleken officieren die zich lieten portretteren plots erg duidelijk links dragend te zijn. Het was hun bewijs van loyaliteit aan de tsaar. Met de dood van Nicolaas II verdween ook deze gewoonte weer.”