Op de Nederlandse berg Alpe d'Huez – Guido is met vrouw, dochter en schoonouders op vakantie in Frankrijk. Zijn schoonvader is een liefhebber van de fietssport. Niet alleen om naar te kijken, maar hij staat ook zelf graag op de pedalen. Toen Guido van hem hoorde dat hij de beroemde Nederlandse berg Alpe d'Huez ging beklimmen, meldde hij spontaan dat hij dan mee zou fietsen. Ter illustratie van de omvang van deze beslissing eerst even wat gegevens over de berg en de uitdaging die hij voor fietsers heeft. Alpe d'Huez in de Franse Alpen is een wintersportoord op 1860 meter hoogte op de flanken van de berg Pic Blanc. Alpe d'Huez was 26 keer finishplaats in de Ronde van Frankrijk. De beklimming begint vanuit het dorp Le Bourg d'Oisans en telt 21 haarspeldbochten. Acht maal was een Nederlander hier etappewinnaar. Hennie Kuiper, Joop Zoetemelk en Peter Winnen wonnen zelfs twee keer. De laatste Nederlandse winnaar was Gert-Jan Theunisse in 1989, die na een solo over ruim honderd kilometer (over de Col du Galibier en Col de la Croix-de-Fer) met een minuut voorsprong op Pedro Delgado en Laurent Fignon aankwam. De snelste beklimming staat op naam van Marco Pantani, hij reed in 1997 in 37,35 minuten van de voet naar de top van de berg. Tot zo ver de cijfers. Nu terug naar Guido. Ik had hem t.b.v. ODD gevraagd om een fotootje van zijn tocht over de berg. Die heeft hij echter niet gemaakt. Hij meldt: “Daar heb je ook geen energie voor onder het fietsen. Gelukkig waren er wel wat mensen onderweg die tegen betaling een fotootje maken.” Daarvan heeft hij er eentje voor ODD gedownload. Guido vindt De Alpe d'Huez een erg mooie berg: “Het beklimmen was voor mij als onervaren fietser een flinke uitdaging. Uiteindelijk heb ik het in 1 uur en 37 minuten klaar gespeeld. Mijn schoonvader deed het 9 minuten sneller. Na iedere bocht veranderde het uitzicht. Je bent al snel flink hoog wat je een perfecte blik geeft op wat je reeds afgelegd hebt. De afdaling heb ik in 20 minuten gedaan, dat is de beloning voor het harde werken.” Dit jaar komt de tour niet aan bovenop de Nederlandse berg. De berg zat voor het laatst in het parkoers in 2008. Maar Guido en zijn schoonvader hebben de traditie van de Nederlandse berg in ere gehouden en hem bedwongen.

Groeten uit Zweden Steenbergen – Het Vättermeer is een van de grootste meren van Zweden. Het is 128 km lang en 30 km breed. Neef Jan en nicht Corrie hebben hun vertrouwende Steenbergen verlaten om daar in het Koninkrijk Zweden (Konungariket Sverige zeggen ze daar) hun vakantie door te brengen. Vanaf de oevers van het grote Zweedse meer stuurden ze naar de redactie van ODD een kaartje met een groet aan alle lezers. Dat deden ze al op 15 juni, maar door onze eigen afwezigheid belandde de vakantiegroet pas deze week op mijn tafel. Zij zijn overigens nog niet thuis. Pas eind deze week steken ze weer de sleutel in het slot van hun eigen huis. Ze schrijven: 15-06-2010, Habo Hier is een kaartje voor “Ongehoord”. Onze kennismaking met Zweden is heel goed bevallen! Het is een prachtig schoon en aangeharkt land. Een golvend landschap met z’n vele bossen en meren. We staan met onze ‘Keulse pot’, een Eriba Troll, aan het Vättermeer bij Habo. Na twee weken zijn we op de helft. Volgende week gaan we weer verder naar de Westkust bij het Kattegat. Groetjes van, Corrie & Jan

Smullen en babbelen in Gemert Gemert – Gisteren vierden we in Gemert weer een familiedag. Als Corien & ik goed geteld hebben, was dit de elfde editie van dit familie-evenement. Cor en Onke & Johnnie tekenden deze keer voor de organisatie. Zij kregen deze zondag royaal assistentie van de weergoden. Het was immers een prachtige zomerse dag. De familiedag begon bij Cor thuis. Daar werden we ontvangen met koffie, thee of een ander drankje met daarbij een lekkere versnapering. De jongste telg van de familie was er deze keer ook bij. Timo was met oma Monique en opa Adrie naar de familiedag gekomen. De kleine man had het uitstekend naar zijn zin. Je ziet hem niet op de foto’s, maar dat komt omdat hij met zijn oma op tijd naar huis ging om zijn slaapje te doen. Maar houdt ODD deze week in de gaten, want Timo heeft nog wat in petto. Even later vertrokken we in een colonne auto’s naar de in deze omgeving veel geprezen speeltuin in Handel. Onke en Cor hadden voor heerlijke proviand gezorgd. De kleine kinderen konden zich in en op de speelwerktuigen heerlijk uitleven, terwijl de oudere familieleden genoeglijk babbelden over heden en verleden. Daarbij ondersteund door het familieboek. Helaas hadden niet veel mensen een nieuwe bijdrage gemaakt. Maar Annefien had weer voor een mooie aanvulling gezorgd, net als Saskia en Corien. Het boek begint inmiddels al een mooi historisch document te worden. Voordat we weer naar de tuin van Cor verkasten, werd de gebruikelijke groepsfoto gemaakt. Daar moet ik even een aantekening bij plaatsen. Monique en Timo ontbreken, net als Anne-Sofie & Robin en Marlotte. Zij waren of al weg of kwamen op een later moment. Roan staat er wel op. Je moet hem wel even zoeken, want hij had voor zichzelf een bescheiden plaatsje uitgezocht. Onke had thuis voor een prachtig koud buffet gezorgd. Er was voor iedereen wat lekkers. Iedereen liet het zich dan ook goed smaken. Bij toeval zaten de zes broertjes en zusjes tijdens de maaltijd samen aan tafel. Net als vroeger bij moeder in de keuken. En net als toen hadden ze weer de grootste lol. Aan het eind van deze gezellige dag togen we weer vrolijk huiswaarts. Onke & Johnnie en Cor hadden ons een zeer geslaagde dag bezorgd. Een dag waarop we niet alleen weer hebben gesmuld van smeuïge verhalen over vroeger en nu, maar we ook heerlijk hebben gesmuld van heerlijke hapjes, dranken en spijzen. Een pluim voor de organisatoren van dit jaar.

Zegen komt van boven Oxford – Wie ooit aan de rand van de Trevifontein in Rome heeft gestaan, weet dat op de bodem van deze fontein een aanzienlijke hoeveelheid muntjes ligt. Men vertelt je daar dat als je met je rug naar de fontein met gesloten ogen met je rechter hand twee muntjes over je linker schouder gooit en uitroept: “Arrivederci Roma, tibi gratia volo, in tiberis aqua tua fluit" (tot weerziens Rome, ik wil je genade, je water stroomt naar de Tiber) je ooit zal terugkeren naar de Italiaanse hoofdstad. Corien & ik hebben er wel ooit muntjes in gegooid, maar de spreuk hebben we achterwege gelaten. En toch kwamen we terug. Het werpen alleen is dus kennelijk ook al krachtig genoeg om de wens uit te laten komen. Dankzij deze legende ligt er overigens een aanzienlijke hoeveelheid muntjes in het water. Het recht om die er uit te vissen wordt door de stad Rome verplacht. Want ook het geluk levert handel op. Ik moest aan dit verhaal denken toen we onlangs de toren van the University Church St. Mary the Virgin in Oxford beklommen. Onderweg naar de top zagen we dat op de stenen waterspuwers langs de dakrand van de kerk door bezoekers muntjes waren gegooid. Kennelijk is de drang om via het gooien van muntjes geluk af te dwingen nu ook tot de hoogte van de dakrand gestegen. Ik kende het fenomeen voorheen alleen van vijvers en fonteinen, maar nu is een gargouille kennelijk ook al een object dat geassocieerd wordt met geluk. Zou je na een regenbui muntjes terugvinden in het op deze manier afgevoerde regenwater? Ik denk het wel. Alle zegen komt – net als de regen – immers van boven.

Sassafras is variabel Courtils – Veel meisjes die naar de naam Saskia luisteren, worden liefkozend ook wel Sassafras genoemd. Eerst door hun papa en opa en later door hun vriendje en echtgenoot. In mijn gezin gaat dat dubbel op. Twee keer Saskia en dus twee keer Sassafras. Hier in Frankrijk kreeg ik de kans om er meer over te leren. In de Jardin des Plantes in Avranches staan namelijk een groot aantal bijzondere bomen. We zagen een reuze sequoia, een Ierse Cephalotaxus, een ‘apenverdrietboom’ en een ceder uit de Himalaya. En dat zijn nog maar een paar voorbeelden. De Fransen hebben een hele opmerkelijke collectie aangelegd. Allemaal heel aardig, maar niet één zo bijzonder als de Sassafras, het laurierboompje uit Noord-Amerika. We zagen het fier tussen de andere bomen staan. Op een bordje erbij stond allerlei informatie over de boom. Het boompje is de leverancier van de sassafrasolie. Indertijd als wondermiddel geïmporteerd uit Amerika. De Sassafras komt niet zoveel voor. Er zijn bovendien maar enkele soorten. Één soort komt uit Amerika en de rest uit Azië. Hoewel die worden eigenlijk Pseudosassafras genoemd. En dan tel je in mijn bomenboekje al niet meer mee. Het hout van de boom ruikt nogal scherp. Volgens het bordje bij de boom was het daarom vooral populair om stokken van te maken voor de kippenhokken. Het zou ongedierte verjagen. Om diezelfde reden was het populair voor bedsteden. Het zou luizen verdrijven. Ik vind het hout wel erg mooi. Het lijkt een beetje op kastanjehout. Nog bijzonderder is de vorm van het blad. Die is namelijk variabel. We bekeken de bladeren aandachtig en zagen allerlei verschillende vormen. Dat bracht mij tussen de bomen in het park toch meteen weer terug bij Saskia. Ze hebben wel dezelfde naam, maar verder is het heel variabel. Sassafras past dus heel goed als koosnaampje.

Achterkant van de waarheid Courtils – Ons reisgezelschap bestaat uit vier fotografen. We slenteren door de Franse dreven met een cameraatje in de hand of binnen direct bereik. Aan het eind van de dag wordt de inhoud van de chips van de verschillende fototoestellen overgezet op mijn laptop. Dan blijkt heel vaak dat een onderwerp of situatie uit heel verschillende en verrassende standpunten zijn vastgelegd. Je hebt zo voor een tweede keer plezier van het fotomoment. Bovendien vertoont Pieter Jan elke avond ook een korte film van de dag. De vakantie wordt dus goed gedocumenteerd. In Avranches maakte Pieter Jan op een hoog punt in het park een foto van Corien en mij. Het was de bedoeling dat het schiereilandje Le Mont Saint Michels in de verte tussen ons in zichtbaar zou zijn aan de horizon. Het was een beetje heiig die dag, maar de beroemde berg is – zij het wat vaag – inderdaad zichtbaar. ’s Avonds bij het bekijken van de buit aan foto’s bleek dat Nellie hetzelfde moment ook had vastgelegd. Haar foto brengt de ‘making of’ in beeld. Je ziet Pieter Jan geconcentreerd bezig met het maken van de foto. Hij moet goed mikken om de berg met het eilandje precies tussen ons in te krijgen. De achterkant van de waarheid laat zien dat het maken van een foto soms toch nog wat voeten in de aarde heeft.

Niet alles aaien Courtils – Op vijf minuten rijden van ons logeeradres in Courtils ligt het stadje Beauvoir. Daar bevindt zich Alligator Bay. Zoals de naam reeds doet vermoeden, zitten daar vooral krokodillen en soortgenoten. Op het foldertje dat we een paar dagen geleden in een vvv-kantoor kregen, wordt het omschreven als ‘Ingroyable’. Dat is nog eens een aanbeveling. Het is een dierenpark waar behalve krokodillen ook schildpadden, slangen en varanen verblijven. Wij bezochten het ‘Parc Animalier’ dinsdagmorgen. Achter de kassa van het park troffen wij de eigenaresse. Een magere vijftiger in een groene jurk. Voor de grap vroeg ik haar wijzend op het krokodilletje op mijn Lacosta shirt of ik daarmee korting kreeg. Ze toverde een wat waterige glimlach op haar gezicht. Mijn mislukte kwinkslag leverde geen korting op, maar ontlokte wel een verhaal. Het bleek dat modefabrikant Lacosta hen indertijd voor de rechter had gedaagd omdat in het logo van het dierenpark een krokodil staat. Het dier lijkt niet op de krokodil met de kromme staart van Lacosta, maar is wel onmiskenbaar een krokodil. Het kostte hen een hoop moeite en gedoe om hun gelijk te krijgen. “Toen we hadden gewonnen, heb ik meteen het Lacosta shirt van mijn man weggegooid”, zei ze met een triomfantelijke grimlach. In het begin van het park tref je eerst schildpadden in alle soorten en maten. Sommige van de dieren mag je heel dicht naderen en zelfs aanraken. De grote herbivoor waarmee Corien op de foto staat, is volgens het bordje een tortue sillonnée. Toen twee dieren begonnen te ‘stoeien’, zagen we dat de onderkant al net zo hard is als de bovenzijde van het schild. Ook in het verblijf van de krokodillen kun je de beesten tamelijk dicht naderen. Maar aaien is hier natuurlijk geen optie. In de ruimte waar het contant 37 graden Celsius is, verblijven ongeveer 200 exemplaren. Grote en kleine. De dieren doen niet veel meer dan liggen en wachten. Even later zagen we op een film dat deze flegmatieke dieren als ze de kans krijgen wel een complete gnoe opeten. Ook de slangen en de varanen een deur verder springen en raggen niet bepaald door hun kooi. Eigenlijk zit er nog het meeste leven in de schildpadden.

Na een geruststellend knikje Courtils – Villedieu-les-Poêles is niet alleen bekend vanwege de koperen potten en pannen. Er is nog iets waar men hier terecht trots op is. Dat zijn de Andouilles. Het is een lekkernij die men alleen hier vindt. Andouilles zijn worsten die er erg donker uitzien. Als je ze voor het eerst ziet, denk je dan het bloedworsten zijn. Ze echter zo donker omdat ze rechtstreeks uit de rokerij komen. Oorspronkelijk zijn Andouilles de la Vallée de la Sienne gemaakt van ingewanden. Nu worden ze – ik denk ten behoeve van de toeristen – ook gemaakt van ‘gewoon’ varkensvlees. De worst wordt hier in het zuiden van het departement Mache als een lokale lekkernij beschouwd. Een regionaal product waar men erg trots op is. Daar kan ik moeilijk aan voorbijgaan. In een delicatessenwinkel liet ik me uitvoerig vertellen over de lokale worsten. Daarna proefden we allemaal een schijfje. Nadat iedereen geruststellend had geknikt, ging ik over tot de aanschaf van een stuk Andouilles.

Een zomerse zondag Courtils – Zondagmorgen reden we via de smalle wegen van het departement Manche naar Villedieu-les-Poêles. De keus voor dit stadje was geheel bij toeval tot stand gekomen. De ligging van het stadje leek aardig en ook de route er naar toe sprak ons wel aan. Meer informatie hebben we niet nodig om het reisdoel voor een dag te bepalen. We meanderden op ons gemak door de groene heuvels naar het stadje. Wij ontdekten ter plaatse dat Villedieu-les-Poêles een stad is waar men al sinds honderden jaren koperen potten en pannen verkoopt. Het is de stad van de koperslagers. Les Poêles leerden we, betekent braadpannen. We zagen dan ook heel wat winkels met koperen braadpannen en ander keukengerei. Juist op het moment dat we de stad binnen reden, ging de kerk uit. Mannen en vrouwen en hele drommen kinderen liepen in hun beste goed huiswaarts. Het was een vrolijke drukte op het trottoir de stad in. Ik vroeg me af waarom de mensen zo uitbundig waren. Kennelijk een mooie preek gehoord. Of droeg het vooruitzicht op een uitbundige lunch wellicht bij tot de stemming. Bij een kraam in de binnenstad kwam de vrolijke mensenmassa even tot stilstand. Daar was een moment dat de mannen zich uit de stoet losmaakten en even halt hielden bij een kleine kraam. Kort daarna vervolgden ze hun weg weer met een volle tas. Ik begreep de uitbundigheid nu meteen. In de kraam werden oesters verkocht. In diverse maten. De zondagse lunch in Villedieu-les-Poêles moet een gezellige boel zijn met lekker eten en heerlijk wijn. Ook Corien was er van in de stemming gekomen. “Wie wil er een oester”, riep ze spontaan, “ik trakteer”. Dat lieten we ons geen tweede keer vragen. De oesterverkoper wilde een dozijn oesters voor ons openen. En daar stonden we dan midden in Villedieu-les-Poêles te genieten van een zilte traktatie. Een heerlijk begin van een zomerse zondag in Frankrijk.

”Non non non” Courtils – Er staan al heel wat stukjes op ODD die als onderwerp ‘de markt’ hebben. Corien heeft – zoals inmiddels bekend is – een voorliefde voor de markt. “Ik lees in de damesbladen vaak iets over de gezellige Franse marktjes. Ik wil er daarom ook wel eens eentje bezoeken”, vertelde ze zaterdagmorgen aan het ontbijt. We reden dus korte tijd later naar Avranches om de weekmarkt te bezoeken. We gingen vroeg weg, want we wilden natuurlijk op tijd terug zijn om onze nationale elf te zien winnen van Japan. Het spetterde ’s morgens een beetje, maar voor een bezoek aan een markt is dat geen bezwaar. De markt van Avranches vind je niet alleen op het marktplein, maar ook in de smalle straatjes daar naartoe. Het zijn vooral kleine kraampjes met heerlijke verse spullen. Ik maakte een keus uit een rijke hoeveelheid verschillende kaasjes. De vrouw achter de kraam waar ik mijn keus maakte, legde mij geduldig uit welke ik vandaag al kon eten en welke ik nog een paar dagen moest laten rijpen. “En natuurlijk niet in de koelkast zetten”, zei ze er nadrukkelijk bij toen ze mij de tas met de kaasjes overhandigde. Corien & Nellie kochten tomatenplanten voor de tuin thuis. Geen gewone, maar ‘zwarte tomaten’. We raakten ook in een gesprek met mensen die T-shirts verkochten met daarop de afbeelding van een meneer en een korte tekst. Voor acht euro mocht je er een hebben. Voordat ik mijn portemonnee pakte, wilde ik weten, wie ik hier mee steunde. Een politieke partij? “Non non non”, riepen ze. Een sekte? “Non non non”. Artsen zonder grenzen? “Non non non”. Een dieetgoeroe? “Non non non”. Twee dames begonnen nu een klein toneelstukje op te voeren. Ze knikten en bogen en hieven hun handen naar de hemel. Daarbij prevelden ze steeds “merci”. Nu snapte ik het. “Jullie zijn Jehova’s getuigen”, riep ik. “Non non non”, riepen ze nu radeloos. Ik gaf het shirt weer terug, want voor je het weet koop je een shirt van de plaatselijke dierenpartij. En ik loop niet graag voor gek.

Neem de tijd Granville – Vrijdag reden we naar Granville. Het is niet alleen een kleine vissershaven, maar ook een badplaats met veel zeiljachten. De geschiedenis van dit stukje Frankrijk is deels bepaald door de Engelsen. Die bouwden er in de 13de eeuw vestingwerken. Toen de Britten eenmaal verdreven waren, concentreerden de inwoners van Granville zich op de piraterij. Vooral de Engelsen werden daar de dupe van. De inwoners van Granville hadden zo’n hekel aan de Engelsen dat ze zelfs deelname aan de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog. Van dat stukje geschiedenis vonden wij overigens niets terug. Wat we wel aantroffen was een stad die bestaat uit twee niveaus. Er is een bovenstad en een benedenstad. Rond de bovenstad staan nog steeds de stadwallen. “Een wandeling over de stadswallen is warm aan te bevelen, zeker als u op een stormachtige dag in Granville bent, want dan ziet u de zee onstuimig te keer gaan”, staat er in het gidsje over Normandië dat Pieter Jan bij zich heeft. Het boekwerkje dateert uit 1986 en staat vol met dit soort nuttige tips. Die blijven actueel, want er verandert wat toeristen betreft niet veel. Hoewel het geen onstuimige dag was, maakten we toch de wandeling. Erg dominant is de kerk Notre-Dame, waarvan de bouw in de 15de eeuw begon. De bovenstad wordt er door beheerst. Al van verre zie je de kerk met de fraaie vierkante toren. We wandelden er omheen en maakte wat foto’s. Het was opmerkelijk stil. Dat betekent in Frankrijk dat de lunchtijd is aangebroken. Daar neemt met hier ruim te tijd voor. Een gewoonte waar wij zeer snel aangewend zijn en graag overnamen. Langzaam daalden we daarom af naar de benedenstad en het strand. Daar wachtte onze lunch. Met zicht op zee genoten aan het strand van onze maaltijd. De Fransen kunnen niet alleen heerlijke maaltijden bereiden, ze leren je ook om er de tijd voor te nemen.

Humor is relatief Courtils – Samen met Pieter Jan keek ik donderdag naar de wedstrijd van het Franse nationale elftal tegen de beste elf van Mexico. In een zaaltje boven het restaurant was een groot scherm opgesteld waarop voetballiefhebbers de wedstrijd konden volgend. Wij verwachtten dat de Fransen na het vorige gelijk spel nu orde op zaken zouden stellen en de drie punten veilig stellen. Vanaf het eerste moment maakten de Fransen op ons geen grote indruk. Wij zagen dat het juist Mexico was met de uitblinker Salcido van PSV die de wedstrijd dicteerden. Een jonge Fransman die met zijn Engelse vriendin de wedstrijd volgde, sloeg de handen voor zijn ogen toen de Mexicanen geheel verdiend de leiding namen. “Het is nog niet afgelopen”, verzekerde hij ons. “Het komt nog goed”, zei hij luid. Meer tegen zichzelf dan tegen ons. Ze vriendin lachte zenuwachtig. “Don’t worry”, giechelde ze tegen hem. Hij deed het duidelijk wel. En terecht want het werd nog erger. De Fransen kregen een pak slaag van de Mexicanen. Donderdagmorgen lieten de kranten er geen misverstand over bestaan. Het Franse voetbal had schipbreuk geleden. In het winkelcentrum vlak bij ons kon je op de foto met het Franse elftal. Er was niet veel animo meer voor. Corien wilde de Blauwen nog wel even opbeuren en liet een foto maken met de voetbaltrots van Frankrijk. “Er zijn belangrijker zaken in het leven dan het verlies van een voetbalwedstrijdje”, merkte ik zo troostrijk mogelijk op tegen een middelbare Fransman in korte broek die naar ons keek. “Noem er dan eens een”, wilde hij weten. “Je kunt ook winnen”, glimlachte ik. Aan zijn blik dacht ik af te lezen dat hij mijn gevoel voor humor niet deelde. Maar ach ook gevoel voor humor is relatief

De droom gaat door Courtils – Ongeveer 1 kilometer uit de kust vlakbij het plaatsje waar wij nu verblijven ligt het rotsachtige schiereilandje Mont Saint-Michel. Het ligt dus voor de hand dat we er een bezoekje aan brachten. We deden dat gisteren in een heerlijk zonnetje. Het is oorspronkelijk een getijdeneiland dat alleen over land bereikbaar was bij eb. Bij vloed was het geheel omringd door water. Nu zagen we dat er een dijk naar het eiland loopt. Wij parkeerden aan het eind daarvan. Het eiland, dat 31 jaar geleden door UNESCO werd uitgeroepen tot werelderfgoed, is alleen toegankelijk voor voetgangers. Bovendien moet je ook nog goed ter been zijn. De straten zijn eigenlijk trappen. Wij hebben al die trappen beklommen en weten nu veel meer van het eilandje. Dat de aartsengel Michaël er iets mee te maken heeft, vermoedde ik al wel. Maar het begon allemaal met monnik Aubert. Deze vrome katholiek kreeg visioenen over een kerk op een rots. De aartsengel beval de man om op het eilandje een kerk te bouwen. Wij gewone stervelingen zouden dan even het bed verlaten. Wat water drinken en de droom vooral niet door vertellen. Maar een vrome monnik kan dat natuurlijk niet doen. Die zit ineens opgezadeld met een gigantische klus. Dus begon de brave borst met het bouwen van een kerk. Resultaat: de monnik is nu heilig en Frankrijk heeft een geweldige toeristische attractie. Op een groot parkeerterrein aan het eind van de dijk zagen we honderden auto’s en tientallen bussen. Al moet ik toegeven dat er ook nog steeds monniken erediensten houden in de kerk. Ze hebben er tussen de elfde en zestiende eeuw dan ook een hele abdij bijgebouwd. Ook nu wordt de droom van Aubert nog in levend gehouden.

Baguette de tradition Française Courtils – Het was vanmorgen om half acht nog stil in ons dorpje. Ik kuierde op mijn gemak naar de bakker. Slechts een enkele auto, op weg naar de kust, passeerde me. Mijn reisgenoten, Corien, Nellie & Pieter Jan, verkeerden net als de rest van het dorp nog in het land der dromen. De zon scheen nog aarzelend over de velden waarin de vogels net als ik bezig waren de dag te begroeten. Zij deden het uitbundiger dan ik. Ook bij de boulanger was er leven. De winkel stond vol met allerlei heerlijk geurende broden. De bakker, een man van een jaar of dertig in een rood T-shirt, begroette me vrolijk. Ik koos uit zijn voorraad twee baguettes de tradition Française. Met de geur van vers brood wekte ik later mijn reisgenoten. Er is geen andere manier om hier de dag te beginnen. Warm knapperend stokbrood met boter en verse aardbeienconfituur.

Nuna5 wordt een Porceleyne Racemonster DELFT – De door studenten van de Technische Universiteit Delft gebouwde zonnewagen, Nuna5, neemt dit jaar deel aan de Suzuka Dream Cup. Dat is de grootste circuitrace ter wereld voor zonnewagens. Hij vindt plaats in Japan in het laatste weekend van juli. Meer dan 60 teams doen mee aan de race op het formule 1 circuit van Suzuka.Het Nuon Solar Team werd vorige jaar nog tweede in de World Solar Challenge, de bekende zonnerace dwars door Australië. De afgelopen maanden is door de Delftse studenten hard gewerkt aan het verbeteren van de 5 voor de Suzuka Dream Cup. De wagen kreeg een aantal nieuwe onderdelen en het team maakte testritten op het circuit van Zandvoort. De nieuwe outfit begon met een set nieuwe wielkappen, nog lichter dan de vorige. Ook de body is weer gladder. Niet alleen de aërodynamica is aangepakt. Het uiterlijk van de wagen kreeg ook een facelift. De auto ziet er dankzij samenwerking met de gemeente Delft en de Koninklijke Porceleyne Fles nu ook heel Delfts uit. Met het Delftsblauwe ontwerp heeft de Prinsenstad er weer een fantastisch visitekaartje bij. De verbeterde Nuna5 zal vandaag worden onthuld. Dat gebeurt om 12:00 uur op het Sint Agathaplein bij Museum Het Prinsenhof. Speciaal voor deze gelegenheid stelt Museum Het Prinsenhof kortingsbonnen beschikbaar voor de aanwezigen. Daarmee kunnen ze na de onthulling het museum bezoeken. De bonnen zijn alleen tijdens de onthulling verkrijgbaar bij de speciale stand op het Sint Agathaplein. Je kunt de vorderingen van de race volgen via Twitter.

De jeugd heeft de toekomst

Delft – Gistermiddag zag ik enkele mensen in DOK bezig om oranje vlaggetjes te steken in een rond plateau met daarop de stadsplattegrond van Delft. Ik dacht natuurlijk onmiddellijk dat medewerkers van DOK hier bezig waren om een gigantisch eerbetoon aan ons nationale elftal op te richten. Toen ik dichterbij kwam, werd duidelijk dat de veronderstelling dat mannen een “one track mind” hebben, ook nu weer helemaal waarheid werd. Het had namelijk ondanks de kleur van de vlaggetjes niets met voetbal van doen. Op de vlaggen waren afgelopen zaterdag tijdens een evenement van de Jongerenraad Delft (JDR) op het Vesteplein wensen geschreven door jeugdige inwoners van de stad. Wensen van jongeren voor hun stad. Het plateau met de vlaggen werd aan het eind van die zaterdag aangeboden aan D66-wethouder van jeugd, Lucas Vokurka. Hij zou het laten exposeren. Dat gebeurt dus bij DOK ontdekte ik gistermiddag. De JDR geeft gevraagd en ongevraagd advies aan de gemeente Delft. Op de website jongerenraaddelft.nl is alle informatie over de JRD te vinden. Tot slot van het evenement op het Vesteplein waarbij wensen van jongeren in kaart werden gebracht, reikte wethouder Vokurka aan een van de jongeren een mini-laptop uit als beloning voor de beste oplossing van een aandachtspunt. Niet alleen in het voetbal heeft de jeugd de toekomst.

Tot in de puntjes Delft – De voorbereiding van een WK is heel belangrijk. Coach Bert van Marwijk weet er alles van. Ieder detail telt mee. Ook al lijkt het nog zo gering. Alles telt. Dat weet ook de coach uit Veldhoven. Saskia let in haar gezin ook op alle details. Niets ontsnapt aan haar blik. Alles draagt bij aan een goed resultaat. Dieuwertje ging gisteren dan ook tot in de puntjes gekleed naar school. Ze droeg natuurlijk haar oranje shirt naar school. Ze maakte er bij haar klasgenootjes de blits mee. Maar een dergelijk shirt heeft nog meer consequenties. Het bracht ook de Denen onmiddellijk in verwarring. En ach, we zagen het allemaal; daar ging Agger al in de fout. Hij maakte vlak na de rust een eigen doelpunt. Ik zag de Deense doelman Thomas Sörensen hoofdschuddend de bal uit het net halen. Hij wist het: Agger was afgeleid door Dieuwertje. Toen Katwijker Dirk Kuijt tegen het einde van de wedstrijd voor 2-0 zorgde, dachten de analytici dat het kwam door goed voorbereidend werk van Eljero Elia. Ik zal niet ontkennen dat de man van HSV voor meer tempo en diepte zorgde aan de linkerkant, maar de beslissende actie kwam toch opnieuw uit Veldhoven. In de tweede helft gonsde het door het stadion. “Ze hebben oranje wc-papier in Veldhoven”, hoorde je boven de vuvuzela’s uit. De Deense coach Morten Olsen schrok zichtbaar toen hij hoorde: “En het ruikt naar gras”. De beslissende actie kwam uit Veldhoven, wist hij. “Het zijn dit soort details die ons de das om doen”, vertelde hij aan een verslaggever van de Deense televisie. Het gaat helemaal goed komen met ons nationale elftal want in Veldhoven klopt het tot in de puntjes. Heb jij ook een leuke foto over het oranjegebeuren in jouw omgeving? Stuur hem naar ODD.

De oranjemachine draait Delft – Eindelijk is het zover. De oranjemachine heeft de afgelopen tijd proef gedraaid en ondergaat vandaag de eerste test. Tegen de Denen moeten de spelers van ons nationale elftal nu de eerste punten veilig gaan stellen. Het leeft bij heel veel mensen. Ook bij de kleinkinderen. Nienke en Dieuwertje mochten zaterdagavond een oranje shirtje van hun oma aan als pyjama. Daar waren ze heel trots op en ze wilden graag even voor opa poseren in hun oranje outfit. Heb jij ook een leuke foto van je kroost in een oranje outfit. Of heb je de oranje c.q. nationale driekleur aan je balkon hangen? Maak een foto en stuur hem naar ODD. Ik zeg: “Doen hoor!”

De hoop van Engeland Delft – “Niet met je eten spelen” is een opmerking die kinderen over de hele wereld van hun ouders horen als ze hun worteltjes en erwtjes met hun vork over hun bord zitten te schuiven. De 20-jarige Nathan Wyburn uit Cardiff hoorde het ook vast van zijn moeder. Inmiddels heeft de student uit Wales een aardige reputatie opgebouwd als het gaat om kunst met voedsel. De filmpjes waarop hij met “eten zit te spelen” voor het maken van een kunstwerk zijn heel populair op Youtube. Als het om voedsel gaat heeft de man nog meer ideeën dan een tv-kok. Hij heeft onlangs een origineel eerbetoon gemaakt voor de coach van het nationale Engelse voetbalteam Fabio Capello. Dat is nog eens wat anders dan vlaggetjes ophangen in de straat. Hij maakte het portret van Capello heel toepasselijk met producten uit de Italiaanse keuken. Op zeventig lasagneblaadjes bracht hij met bolognesesaus het gezicht van de trainer aan. Hij deed er anderhalf uur over om het kunstwerk te fabriceren. Het portret lijkt goed op de man waarop Engeland zijn hoop heeft gevestigd in Zuid-Afrika. Capello heeft niet geposeerd voor Wyburn. De artiest gebruikte een foto van de coach als voorbeeld voor zijn kunstwerk. Heb jij een leuke foto van een versierde straat uit jouw buurt, zit je echtgenote in het oranje aan de ontbijttafel of zijn de (klein)kinderen oranje uitgedost? Stuur het op naar ODD en laat ons meegenieten.

Badhanddoeken genoeg Delft – In een restaurant vind je immer een huiswijn. Dat is een redelijk geprijsde wijn die toch heel lekker bij de maaltijd past. Althans volgens de restauranthouder. Ik heb thuis alleen maar omfietswijn. Maar ik heb wel een huiswhisky. Op zon- en feestdagen drink ik graag een heerlijke single malt. Op andere momenten pak ik mijn vertrouwde fles Famouse Grouse. Op de website van het whiskymerk kan nu een ‘eigen’ label worden gemaakt. Het woord Grouse kun je vervangen door een andere naam. Je moet wel je naam, adres en volledige contactgegevens achterlaten op de site, want de beroemde vogel heeft die nodig om het etiket te kunnen verzenden. O ja, de verzendkosten à 1,32 euro zijn natuurlijk ook voor jouw rekening. Daarvoor krijg je overigens alleen het labeltje thuis gestuurd. Vervolgens moet je nog wel even naar de slijter om een 70 CL. fles te kopen. Je hebt dan nog steeds geen gepersonaliseerde fles. Pas nadat je zelf je eigen label over het bestaande label hebt geplakt, kun je aldus Famous Grouse spreken van ‘het pronkstuk’ van je drankenkast. Het lijkt me een aardig cadeau. Het is weer eens wat anders dan een met je naam geborduurde badhanddoek. Die hebben we genoeg.

Kleur ODD oranje Delft – Nederland is verdeeld. Nee, ik doel niet op de uitslag van de verkiezingen. Dat is niet de enige nek-aan-nekrace die ons bezighoudt. Ik heb het over het Nederlands elftal. De ene helft van de natie houdt van voetbal en de andere helft verfoeit het. Nu de verkiezingsposters kunnen worden verwijderd, komt er steeds meer zicht op Oranje. En misschien valt het me die verdeeldheid nog wel mee, Ik lees in mijn ochtendkrant dat meer dan 70 procent van de Nederlanders zich betrokken voelt bij het wel en wee van Oranje. Dat is ongeveer hetzelfde getal als het opkomstpercentage bij de verkiezingen. Ik vond het nogal opvallend dat ruim vier op de tien landgenoten verwacht alle drie de poulewedstrijden te gaan zien. Op de redactie van ODD zijn daarom grote platte schermen opgehangen zodat alle medewerkers de wedstrijden kunnen volgen. Ik ben heel benieuwd wat jij in jouw omgeving merkt van de oranjekoorts. Is jouw straat inmiddels opgevrolijkt met oranje vlaggetjes? Dragen de kinderen oranje shirts met dito klompjes naar school. Draagt je dochter c.q. vrouw/vriendin een oranje bikini als ze in de tuin de krant leest? Heb je oranje vlaggetjes aan je auto bevestigd? Misschien ben je al dagen aan het oefenen op de vuvuzela. Op weg naar de binnenstad fietste ik in Delft langs de Loudonstraat. De anders zo statige straat was vol gehangen met oranje vlaggetjes. Aan de gevel van elke woning was een oranje sportschoen bevestigd met daarin een bloemenhulde voor onze nationale voetballers. Voor de ramen van diverse woningen waren voetbalposters en andere oranje zaken gehangen. Hoe zit dat bij jou? Stuur een foto van een versierde straat uit jouw woonplaats. Of een toepasselijk uitgedost (klein)kind of partner. Dat moet niet zo moeilijk zijn. Laten we ODD oranje kleuren. En woon je in het buitenland, stuur dan iets van de voetbalgekte in jouw omgeving.

Een wetenschappelijke draai Delft - Eerder dit jaar bezochten Corien & ik Northampton in the East Midlands. In het centrum van de stad vind je Abington Street. De straat hoort bij het voetgangersgebied waar het winkelend publiek zich op weg naar koopjes van winkel naar winkel spoedt. Tot het meubilair van de straat hoort een groot aantal ronde banken. Hierop zitten de echtgenoten en zonen in de zon achtergelaten door vrouw of moeder. Ook ik zat daar te genieten van de warme zonnestralen. Mijn ogen dichtgeknepen tegen de felle zon. Tussen mij oogleden door zag ik twee reusachtige kromme stalen figuren glimmen. Bovenop de bogen zag ik mensen in een triomfantelijke houding er bijna vanaf spatten. Een nogal opvallend en groot kunstwerk voor een voetgangersgebied. Als je er omheen loopt, lijkt het net of het beweegt. En van een afstand lijkt het beeld op een reusachtige DNA-structuur. Na onderzoek bleek dat te kloppen en kreeg het kunstwerk een wetenschappelijke draai. Op een inscriptie in een metalen plaat op de grond las ik dat het beeld hier is geplaatst ter ere van een beroemde zoon van Northampton: Sir Francis Harry Compton Crick. Het zes meter hoge beeld van kunstenares Lucy Glendinning is hier in 2005, een jaar na de dood van Crick, geplaatst. Deze onderzoeker ontdekte in 1953 samen met de Amerikaanse wetenschapper James Watson de structuur van DNA en in 1962 kregen de mannen de Nobelprijs voor hun wetenschappelijke werk. Terwijl ik naar de sculptuur sta te kijken, komt Corien uit de winkel. Ze toont me haar aankopen en ik zeg wijzend op het kunstwerk: “Dat is een DNA-structuur”. “Dat zie ik”, zegt ze. Want iedereen weet nu dat het molecuul bestaat uit een soort wenteltrap van twee om elkaar heen draaiende spiralen. Omdat in 1953 te zien was meer visie nodig. Het zes meter hoog glimmende kunstwerk is dan ook dik verdiend.

Belly Button Fluff Bears Delft – Er zijn van die vragen die je aan niemand durft te stellen. Bang voor het antwoord. Meestal zijn dat vragen die met persoonlijke hygiëne te maken hebben. Er is één vraag die ik sinds kort niet meer hoef te stellen. Ik weet nu het antwoord: iedereen heeft het. Ik weet nu dat een navel een stofnest is. Een verzamelputje voor pluis. Ik ben niet de enige met navelpluis. Iedereen heeft het. Ik weet dat van kunstenares Rachel Betty Case. Zij is een dappere vrouw die allerlei soorten vragen durft te stellen. Ze vroeg aan haar vrienden om het navelpluis niet onder de douche weg te spoelen, maar van te voren er uit te punniken en voor haar te bewaren. Ze heeft met de doos navelpluis die ze op die manier verzamelde kleine schattige beertjes gemaakt. Deze Belly Button Fluff Bears zijn niet om mee te spelen. De schattige beertjes zijn kunst. Het is een ‘art project’. Dat maakt een wereld van verschil. Als het om kunst gaat kun je alles vragen en alles maken. Je kunt de kunstwerkjes op haar site kopen voor de spotprijs van $10,=. De beertjes zitten in een glazen flesje met een kurk en label. Elke gefleste beer zit in een zwart satijnen zakje. De kunstenares kreeg het idee om de beertjes te maken nadat zij een navelpiercing had laten plaatsen. Toen ontdekte zij iets over navels wat ze altijd al had willen weten, maar niet durfde te vragen: iedereen heeft navelpluis.

Een nostalgisch gezicht Turunç – Ik herinner mij uit mij vroege jeugd dat leveranciers hun waren met een bakfiets thuis bezorgden. Elke dag vers. De bakker en de melkboer deden dat met een bakfiets. Ik hielp ze als jongetje van een jaar of tien, samen met de andere kinderen uit de straat de hoge brug over de Vliet opduwen. De groenteboer behoefden we niet te helpen. Die had een paard en wagen. Ook de scharenslijper was een man met een bakfiets. Daarop was alle apparatuur aanwezig om scharen en messen te slijpen. Wij noemden hem ‘de scharensliep’. Als hij de straat inreed, kwamen de huisvrouwen, met het schort nog voor, uit de huizen te voorschijn met scharen en messen. Er was in een gezin in de jaren vijftig kennelijk altijd wat te slijpen. De ronde steen waarop hij sleep, werd aangedreven door een trapwiel. In mijn herinnering leek het mechanisme een beetje op dat van een trapnaaimachine. Een motortje kwam er niet aan te pas. De meeste mensen laten nu geen scharen en messen meer slijpen. Kennelijk worden de huidige messen niet meer bot of kopen we simpelweg nieuwe als het snijden moeilijk wordt. Ik vermoed dat alleen koks hun messen nog regelmatig laten slijpen. Mijn keukenmessen zijn overigens onlangs wel geslepen door een vakmannetje in Veldhoven. Ik gebruik graag goed gereedschap in de keuken. Slijpen gebeurt dus nog wel, maar niet meer op straat. In het Turkse kustplaatsje Turunç zag ik deze ‘scharensliep’ aan het werk. Onverstoorbaar sleep hij het ene na het andere mes. De klanten hadden de messen aan het begin van de middag gebracht en een voor een bracht hij ze weer terug in een vlijmscherpe staat. Een mooi nostalgische gezicht.

Reizen in de tijd Rhodos – Rhodos wordt door veel vakantiegangers beschouwd als een van de mooiste steden van het Middellandse zeegebied. Samen met Kreta en Kos trekt het heel wat Nederlandse toeristen. Als je dat weet, vrees je dat het slechts een grote badplaats is met winkels, bars, restaurants en discotheken. Want dat is immers wat veel landgenoten doet besluiten naar een vakantieland aan de Middellandse zee te gaan. Maar Rhodos is veel meer. Het eiland komt voor in de Griekse mythologie. Volgens een van de mythen verdeelde de god Zeus de wereld onder de goden, maar vergat hierbij een deel aan de zonnegod Helios te geven. Hierop rees het eiland Rhodos op uit de zee en kwam vervolgens aan Helios toe. Misschien heeft het daarom wel zoveel zonuren en trekt het zoveel zonaanbidders. In Marmaris zitten we slechts een uurtje varen met de catamaran van deze Griekse stad vandaan. Een mooie gelegenheid om een kijkje te gaan nemen op het eiland van de zonnegod. Onderweg naar het eiland bewonderen we dolfijnen die door de snelle boot worden ingehaald. Een fascinerend gezicht om de dieren steeds boven water te zien verschijnen. We besluiten ons rondje door de stad te beginnen in het nieuwe gedeelte en dan langzaam af te dalen naar de oude stad van Rhodos. We maken een wandeling over de middeleeuwse stadsmuren waarop je op veel plaatsen een prachtig uitzicht over de stad hebt. Al meer dan 2400 jaar wonen hier mensen. We nemen natuurlijk ook een kijkje in het paleis van de grootmeesters. De hoofdpoort met de tweetorens is indrukwekkend, net als de binnenplaats en de Medusakamer. Na een verfrissing op een terras lopen we door de ridderstraat. Hier staan de herbergen van de ridders. Als tijdreizigers lopen we nu plotseling in de middeleeuwen.

Atatürk is overal Marmaris – Willem van Oranje en Mustafa Kemal Atatürk hebben iets gemeend. De eerste wordt Vader des Vaderlands genoemd en de laatste kreeg de erenaam Vader der Turken. Willem werd geboren in Duitsland, Mustafa zag het levenslicht in Salonika in het Ottomaanse Rijk. Hij was de grondlegger van het moderne Turkije. Om Willem van Oranje ook de grondlegger van het moderne Nederland te noemen, gaat me wat ver. Hoewel het een verdedigbare stelling is. Het valt me op dat Atatürk ruim zeventig jaar na zijn dood nog overal aanwezig is. Hij is hier onomstreden. Alle Turken jong en oud lopen met hem weg. Nog steeds. Waar je ook komt in Turkije zien je vlaggen met zijn afbeelding of een standbeeld. Eigenlijk heet hij alleen Mustafa. De naam Kemal (de volmaakte) kreeg hij aan het begin van zijn carrière op de cadettenschool. Mustafa Kemal kreeg van het Turkse volk vier jaar voor zijn dood in 1934 de naam Atatürk. Zijn geschiedenis en daarmee die van het moderne Turkije kennen we. Het Ottomaanse Rijk werd na de Eerste Wereldoorlog, waarin het vocht aan de kant van Duitsland, bezet door de geallieerden. Met een deel van het leger kwam Mustafa Kemal in opstand tegen zowel de geallieerde bezetters als tegen de Ottomaanse sultan Mehmet VI Vahededdin. In 1922 werd Mehmet afgezet en werd Mustafa Kemal de nieuwe leider van Turkije. Hij zorgde voor een nieuwe grondwet en maakte van Ankara de nieuwe hoofdstad van Turkije. Hij voerde verregaande sociale en politieke hervormingen door. Zijn grootste hervorming is de scheiding van kerk en staat. Hoofddoekjes zijn hier verboden als je bij de overheid werkt. Ook op scholen en universiteiten is het hoofddoekje verboden. Hij gaf vrouwen het stemrecht en voerde familienamen in. Het Arabische alfabet liet hij vervangen door het Latijnse. Dit zijn de zaken waarom hij nog steeds erg populair is. Er is ook kritiek. Hij stond een uitgesproken Turks nationalisme voor waarvan niet-Turkse bevolkingsgroepen in Klein Azië en Anatolië zoals Grieken, Assyriërs en Armeniërs het slachtoffer werden. Dit Turks nationalisme en het streven naar een homogene mono-etnische staat Turkije veroorzaakte ook na zijn regering slepende conflicten met de Koerden en Cyprus.

Saaie zak Eindhoven – Tol (Marieke) en Mus (Joscha) gluren graag. Ze willen vooral graag zien wat er in een jaszak zit. Vooral in de zak van een ander. Ze hebben er een ‘droomproject’ van gemaakt. Misschien levert het een boekje op. Het is nu in ieder geval al een aardig internetproject. Jij kunt ook meedoen. Marieke en Joscha leggen op hun site uit hoe dat moet: “Leeg de zakken van je jas (of die van een ander). Leg de inhoud met behulp van je camera vast en stuur de foto incl. portretfoto, leeftijd en (evt.) een tekst naar dit e-mailadres”. Omdat mijn broek naar de stomerij moest, heb ik ook mijn zakken geleegd. De inhoud is vergeleken met die van de kinderen nogal saai. Ik zal dan ook mijn foto niet insturen. Maar de inhoud van de zakken van jullie kroost is vast veel leuker. Insturen die zakken zou ik zeggen.

Naar het bordeel Marmaris – Op een marmeren tegel in het plaveisel van een antieke straat in Efese staat het bovenlijf van een vrouw en een voet gekrast. De voet staat in de richting van wat waarschijnlijk het bordeel was. De gids wees ons het huis en vertelde dat het waarschijnlijk een stedelijk bordeel was. Niet alleen om dat het een huis was met een aantal kleine kamertjes, maar ook omdat er erotische tekeningen op de muren zijn aangetroffen. Een mooi verhaal voor de toeristen. Maar na enig doorvragen, moest hij toegeven dat er eigenlijk geen enkele reden was om aan te nemen dat het bordeel was. In de Romeinse tijd was er geen enkele aanleiding om geheimzinnig te doen over een bordeel. Corien & ik zagen ze ooit ook eerder in Pompei. Het hoorde er in de Romeinse tijd net zo bij als de slager en de bakker. Het verhaal over de tegel past eigenlijk veel meer in de preutse negentiende eeuw toen Efese door de Oostenrijkers werd opgegraven. Toen ik dat opperde, gaf Hakan toe dat het mogelijk gewoon bediendekamers waren geweest van een gewoon huis. “Er zijn mensen die dat denken”, zei hij aarzelend. “Ik zal het niet verder vertellen”, beloofde ik

Artemis nog steeds commercieel succes Marmaris – Turkije bezoeken en Efese overslaan, kan natuurlijk niet. Daarom reisden Corien & ik dinsdag naar deze stad. Het verhaal dat natuurlijk het eerste boven kwam, is dat van de apostel Paulus die op zijn tweede zendingsreis de toen zeer belangrijke stad Ephesos (in Nederlandse Bijbels heet de plaats Efese of Ephese) aandeed. Maar al lang voor de bezoeken van Paulus was Efese een belangrijke havenstad. Ongeveer 1000 jaar voor Christus wordt deze plaats al genoemd. Het was een van de belangrijkste havens aan de Egeïsche kust. Nu wordt Ephesos al eeuwenlang niet meer bewoond. Het dichtslibben van de haven zorgde voor de ondergang. De ruines van de stad tonen de resten van een opeenstapeling van culturen. Een van de mooiste gebouwen is de prachtige gerestaureerde façade van de Celsusbibliotheek. Achter deze gevel bevond zich ooit de met kleurig marmer beklede leeszaal gevuld met 12.000 boekrollen. Onze gids vertelde dat het Oostenrijkse archeologen zijn die gevel van het gebouw zo prachtig hebben gereconstrueerd. Omdat de ruines van de stad een opeenstapeling zijn van de resten van verschillende culturen is het moeilijk maakt om iets terug te vinden van Paulus. Vooral de Romeinen bouwden later veel bij en op. Het theater dat je op de achtergrond van de foto met de acteurs ziet, zou wel eens een rol gespeeld kunnen hebben in de geschiedenis van Paulus en Artemis. Alleen was het theater in zijn tijd wat kleiner. In de tijd dat Paulus in Efese verbleef was Artemis en de tempel erg belangrijk. Vooral commercieel. De zilveren beeldjes die van de godin werden gemaakt, zorgden voor een belangrijk deel van de inkomsten van de stad en de inwoners. Ook toen had je al toeristen. De monotheïstisch ideeën van Paulus vielen daarom slecht . De zilversmeden o.l.v. Demetrius dienden een klacht in. Die werd in het parlement en voor de rechter behandeld. De ruïne van het parlement is er nog steeds. Van de tempel van de godin Artemis is nog slechts één pilaar over. Daarbovenop bevindt zich een ooievaarsnest. Dat dan weer wel. Maar ondanks de inzet van Paulus worden de beeldjes van Artemis anno 2010 nog steeds verkocht. Maar de godin wordt niet meer aanbeden.

Dansen doe je met je buik Marmaris – Zondagavond zijn Corien & ik naar een Turkse avond geweest. Dat is een avond met traditioneel Turks eten en Turks vermaak. De avonden worden speciaal voor de toeristen georganiseerd. Er staan tafels voor acht personen rond een grote dansvloer. Terwijl obers eten en drinken naar de tafel brengen, kijk je naar wat er op de dansvloer wordt gedaan. Een orkestje zorgde voor de traditionele Turkse muziek. Zoals viel te verwachten werd er veel gedanst. In de eerste plaats zijn er meisjes die buikdansen. Ze doen het alleen, ze doen het met zijn tweeën en ze doen het in groepjes. Er was zelfs een mannelijke buikdanser. Hij kon achterovergebogen een stok op zijn bewegende buik laten dansen. Heel knap, maar ook wel wat bizar. Er werden ook een groot aantal volksdansen uitgevoerd. Mannen en vrouwen in groepjes die ingewikkelde patronen draaien op de dansvloer. Natuurlijk werd ook het publiek uitgedaagd om mee te doen. Er was zelfs een wedstrijdje buikdansen tussen drie meisjes uit het publiek. Een meisje uit Polen, een meisje Italië en een meisje uit Engeland. Het Britse meisje bakte er niet veel van. Volgens mij had ze al na twee stappen spijt dat ze zich door haar moeder had over laten halen om mee te doen. De ander twee meisjes deden het redelijk. Uiteindelijk won de Italiaanse. De dansen die de mannen alleen uitvoerden leken op gechoreografeerde zwaardgevechten. Er werd woest met grote zwaarden op elkaar ingehakt zonder dat er gewonden vielen. Ook vuurspuwen hoorde er op een gegeven moment bij. Tussen de diverse acts maakte een fotograaf plaatjes van de gasten. De mannen met de buikdanseres en de vrouwen met de mannelijke buikdanser. Tegen het geringe bedrag van 5 Turkse lire waren de foto’s aan het eind van de avond beschikbaar. Om het milieu niet verder te verontreinigen, hebben wij de foto’s niet eens laten maken. Dan behoeven ze aan het eind van de avond ook niet onverkocht te worden weggegooid.