Julian Schnabel verplaatst het verleden

Den Haag – Sinds 15 januari jl. presenteert het Fotomuseum Den Haag tachtig grootformaat polaroidfoto’s van de Amerikaanse multidisciplinair kunstenaar Julian Schnabel. Corien & ik bekeken de unieke tentoonstelling kort na de opening. Met een polaroidcamera fotograferen is de meest pure vorm van fotografie. Je kunt tijdens het ontwikkelen of later met photoshop niets meer aan de foto verbeteren. Zoals hij eruit komt, zo is hij gemaakt. Schnabel is bekend van zijn films en zijn expressionistische schilderijen. Zijn polaroids zijn nooit eerder tentoongesteld. Het Fotomuseum Den Haag heeft die primeur. Het is een reisje naar de Hofstad zeker waard.

Ik vond zijn grootformaat zelfportretten van familie en vrienden zeer indrukwekkend. Door de platen kom je als het ware terecht in zijn studio en maak je kennis met zijn familie en vrienden. Veel van zijn foto’s zijn in zwart/wit of sepia waardoor er een nostalgische sfeer ontstaat. Toch zijn de foto’s allemaal gemaakt tussen 2002 en 2006. Schnabel gebruikte daarvoor een zeldzame handgemaakte polaroidcamera van een bijzonder formaat. Het toestel heeft de grootte van een koelkast en maakt polaroidfoto’s van ongeveer 50 x 60 cm. Ondanks de afmetingen sleepte Schnabel het ding overal mee naartoe. Ik zag foto’s van zijn familie en vrienden, zijn werken op tentoonstellingen in galeries of in zijn ateliers in Montauk, New York en de privé vertrekken van het Palazzo Chupi dat Schnabel zelf ontwierp en inrichtte in Manhattans ‘Lower West Side’.

Wat de tentoonstelling voor mij in het bijzonder boeiend maakt, is dat Schnabel door met zijn foto’s naar zijn eigen leven te kijken fundamentele en existentiële vragen oproept over leven en dood. Niet alleen omdat sommige geportretteerden inmiddels zijn overleden, maar ook omdat een foto dat voorbije moment weer kan laten herleven. Met zijn kunst verplaatst hij het verleden naar het heden en ontkent hiermee de werkelijkheid en de onvermijdelijkheid van de dood. Een goed voorbeeld daarvan zijn de polaroids van geesteszieken die hij maakte van originele foto’s uit het eind van de negentiende eeuw. Door het maken van nieuwe opnames, transformeert hij deze mensen naar onze eeuw.
De tentoonstelling is nog tot 27 maart te zien in het Fotomuseum Den Haag.
Tweet