Was Welshman duivel te slim af? Monmouth - Midden in de Wye vallei, net over de grens in Wales, ligt het stadje Monmouth. De Wye vallei is aangemerkt als een Area of Outstanding Natural Beauty. De schoonheid van de natuur is hier dan ook overweldigend. Het plaatsje Monmouth zelf herbergt ook veel bezienswaardigheden. Een wandeling langs de vele historische gebouwen van dit middeleeuwse marktstadje voerde mij deze zomer ook langs St. Mary’s Church. Op het kerkhof van dit kerkje vond ik het graf van de 19de eeuwse huisschilder John Renie. De tekst op zijn grafsteen houdt de kerkgangers van St. Mary al bezig sinds 1832. Niet iedereen ziet immers meteen dat er verborgen tussen 285 letters ‘here lies John Renie’ staat. Verduveld knap De grafsteen bevat een acrostic, een soort woordpuzzel die al bekend was in de Romeinse tijd. De tekst kan op vele manieren – omhoog, omlaag, diagonaal, zigzag en achterstevoren - worden gelezen. Wetenschappelijk onderzoek bracht onlangs aan het licht dat de tekst op 46000 manieren op de grafsteen voorkomt. Een knappe prestatie van de jonggestorven 19de eeuwse inwoner van Monmouth. Bijzonder talent Waarom heeft Renie de tekst op deze manier op zijn grafsteen laten zetten? Hoewel hij op 33-jarige leeftijd is gestorven, had hij kennelijk zijn begrafenis al wel helemaal voorbereid. De Monmouthshire krant schreef indertijd bij zijn overlijden dat hij een ontwikkeld man was met bijzondere talenten. Het vermoeden bestaat dat hij met zijn woordpuzzel de duivel in de war wilde brengen. Waarschijnlijk was het de bedoeling om de duivel op zoek naar een ziel zodanig te verwarren, dat hij het graf van Renie oversloeg. Ongewone grafsteen Niet iedereen is het met die romantische uitleg eens. Reverend James Coutt, de vicar van St. Mary ziet het allemaal veel simpeler. Hij vertelde me: “De grafsteen trekt bezoekers naar onze kerk. Ik heb dan ook nog nooit eerder een dergelijke grafsteen gezien, maar ik vind het onzin om te denken dat Renie de duivel te slim af wilde zijn. Ik denk dat hij domweg een ongewone grafsteen wilde hebben. Meer niet.” De moeite waard In 1833 waren dit soort puzzels in Groot-Brittannië overigens nog niet zo erg populair. Pas in de Victoriaanse tijd werden deze woordpuzzels, waarin zoveel mogelijk variaties van een zin moesten worden gevonden, erg populair. Hoe het ook zij, of het nu een poging was om te voorkomen dat de duivel zijn ziel kwam opeisen of slechts een manier om na de dood op te vallen, we zullen het wel nooit weten. In ieder geval vond ik het op bezoek in Monmouth de moeite waard om even bij stilstaan. En wellicht was dat het enige dat Renie voor ogen had.