De laatste uren van Herculaneum Nijmegen – Nergens wordt de uitdrukking van Johan Cruijff ‘Elk nadeel heeft z’n voordeel’ beter zichtbaar dan op de tentoonstelling 'De laatste uren van Herculaneum' in Museum Het Valkhof in Nijmegen. Natuurlijk was de uitbarsting van de Vesuvius een ramp van ongekende omvang voor de mensheid, maar het was tegelijk ook de hoofdprijs voor historici. Herculaneum werd van het ene op het andere moment luchtdicht verpakt en meer nog dan Pompeii 'verzegeld' voor het nageslacht. Bewoners op de vlucht konden bovendien nauwelijks nog kostbaarheden meenemen. Wat achterbleef is een in de tijd verstilde Romeinse stad met complete woon- en winkelstraten. Corien & ik bezochten de tentoonstelling afgelopen zaterdag en waren beiden erg onder de indruk van de grote hoeveelheid fresco's, bronzen en marmeren beelden, sieraden en verkoolde papyrusrollen uit het Italiaanse stadje dat verdween onder de lava na de uitbarsting van de Vesuvius in 79 na Chr. Afgelopen zomer bezochten we Pompeii en het Nationaal Archeologisch Museum in Napels. We kwamen daar zo onder de indruk van het verhaal en de getoonde schatten, dat een trip naar Nijmegen voor de hand lag. Het verhaal van Herculaneum, een stadje van 4000 inwoners tussen Napels en Pompeii, is echter anders. Door de richting van de wind was hier minder as en puin. De genadeslag kwam om een uur 's nachts in de vorm van twee gifwolken die een verzengende hitte verspreidden van 400 tot 500 graden Celsius. Het effect lijkt op dat van een magnetron. Botten van achterblijvers barstten binnen een paar seconden open, hersenpannen kookten stuk. Dat is te zien aan de skeletten van de waarschijnlijk laatste driehonderd vluchtelingen die in de boothuizen vergeefs op redding wachtten. Een gruwelijke dood, blijkt uit de resten van de overledenen van weleer. Meer nog dan Pompeii geeft Herculaneum ook een beeld van alledaagse zaken. Hier waren, dankzij de lava, geen micro-organismen die historische bewijzen opaten. Dat levert 1900 jaar na dato olijven, dadels en broden op die weliswaar zijn verkoold, maar nog steeds in prima staat verkeren. Een bezoek aan museum Het Valkhof is zeker een aanrader. Niet alleen de verschrikkingen van de uitbarsting worden getoond, maar ook prachtige muurschilderingen, mozaïeken, beelden en huisraad uit het stadje. De tentoonstelling blijft nog tot 18 maart van dit jaar.