dinsdag 26 februari 2008

Niet te missen


Den Haag – Het is werkelijk uniek dat een museum tegelijkertijd twee zulke belangrijke tentoonstelling herbergt. Tot die conclusie kwamen Corien & ik vorige week na een bezoek aan het gemeentemuseum in Den Haag. Daar is momenteel een tentoonstelling te zien met werk van de Spaanse schilder Picasso (ik kom daar later nog op terug) en tegelijkertijd is er ook een tentoonstelling met werk van de Britse schilder Lucian Freud. De laatste werd in 1922 in Berlijn geboren als kleinzoon van de beroemde Weense psychoanalyticus Sigmund Freud. Hij schildert onverbiddelijke portretten en naakten. Volvet of scharminkelig, in zichzelf gekeerd en ver weg.

Spiegelbeeld met twee kinderen is een zelfportret uit 1965. Het zijn twee van zijn eigen kinderen.

Freuds portretten en naakten zijn met recht ‘de naakte waarheid’. “Lieve hemel”, zeggen we tegen elkaar, als we de portretten van Freud zien. “Zo zien we eruit? Wat vreselijk echt. Wat vreselijk realistisch.” Maar is dat werkelijk zo? Of dénken we dat we er zo uitzien? Freud schildert de mens niet gladjes en esthetisch. Geen schouders van lelieblank marmer, geen kersenrode lippen en geen prachtig golvend haar. Zij naakten hebben een oerwoud rond het kruis. Een schilderij toont een beaver shot, een ander een lullig scrotum en een kromme piemel. De houding van de modellen is zonder uitzondering ongegeneerd. Als je zo op de foto stond zou je het kiekje versnipperen tot onherkenbare fragmenten. Ik vraag me af of Freud alleen eenzame, in zichzelf verdoolde, onzekere wezens schildert die alleen rust uitstralen als ze diep in slaap zijn. Ik denk niet dat dat zo is. Ik zie dat hij met een scherpe persoonlijke blik de verborgen gevoelens en gedachten bloot legt van zijn modellen. Het resultaat zijn indrukwekkende en heel erg persoonlijke portretten van mensen die kwetsbaar lijken. Freud is altijd trouw gebleven aan zijn realistische manier van schilderen.

Op de foto ziet je het grote olieverfdoek ‘Leigh under the skylight’ (Leigh onder bovenlicht) uit 1994.

Op de foto ziet je het grote ‘Leigh under the skylight’ uit 1994. Het toont een forse naakte man die van onderuit geportretteerd is. Het is een naakt zoals we het kennen uit de klassieke traditie, maar dan ruw, groot en indrukwekkend. Een goed voorbeeld van zijn kenmerkende genadeloze stijl. Hangbuik, rimpels, wallen, onderkin, niets ontgaat hem. Overigens was Leigh, zoals de meeste van Freuds onderwerpen, een goede vriend van de schilder.
De overzichtstentoonstelling is nog tot 8 juni te zien in het Haagse gemeentemuseum. Mis het niet.

Geen opmerkingen: