Zon, zee en opgewektheid

Londen - In de National Gallery in Londen is nu de tentoonstelling Canaletto and his rivals te zien. Het is een prachtige verzameling 18de-eeuwse vedutismo. Na ons bezoek aan Venetië eerder dit jaar wilde ik de kans om deze schilderijen te zien niet voorbij laten gaan. Vedutismo is een schildersgenre dat letterlijk ‘gezichten’ betekend in de betekenis van vergezichten. Het betekent in dit geval het gedetailleerd schilderen van stadsgezichten van Venetië. Corien & ik bezochten de tentoonstelling donderdagmorgen.

Dit Italiaanse genre begon met een Nederlander. Casper van Wittel, een schilder uit Amersfoort, woonde van 1652 tot 1736 in Italië, waarvan een aantal jaren in Venetië. Hij heeft de 'vedute' op de kaart gezet. Hij werd in Italië bekend onder de naam Gaspare Vanvitelli. Zijn landschapskunst werd al snel door de Italianen overgenomen. In de 18de eeuw beleefde het Venetiaanse vedutismo een opmerkelijke bloeiperiode. In het begin werden de stadsgezichten nog besteld door rijke inwoners van Venetië, maar al snel bleken vooral reizigers – toeristen zouden we nu zeggen - gretige afnemers van het werk te zijn. Vooral Engelse aristocraten die de Grand Tour maakten - het bezoeken van Italiaanse kunsteden als onderdeel van het culturele curriculum – wilden een dergelijk schilderij als een souvenir van hun Italiaanse reis.

Veel schilderijen op de tentoonstelling zijn van Giovanni Antonio Canal. Hij kreeg als schilder de naam Canaletto. We zagen op de tentoonstelling dat hij niet alleen mooie stadsgezichten maakte, hij hield ook van de onvolkomenheden van zijn stad: de onaffe staat van het plaveisel van het plein van San Marco of de minder pittoreske delen van de stad komen in zijn jeugdwerken ook aan bod. Toen hij ontdekte dat zijn werken als souvenir aftrek vonden, maakte de eerlijkheid in zijn werk op een bepaald moment plaats voor louter zon, zee en opgewektheid. Dat verkocht beter. Hij polijstte zijn stijl en wierp de jeugdige onverschrokkenheid van zich af. In de tentoonstellingsruimten van de National Gallery zagen Corien & ik de lagunestad dan ook vanuit talloze idyllische standpunten. Een prachtige tentoonstelling die ik zeker kan aanbevelen.

Tweet