Biddende Hitler schokt Rotterdam

Rotterdam - Wanneer is iets kunst. Is kunst altijd mooi? Verheft kunst altijd? Het lijkt me niet. Ik heb in diverse musea nogal wat kunstwerken gezien die ik thuis niet aan de muur zou willen hebben. Al kreeg ik geld toe. Kunst is in ieder geval een kwestie van persoonlijke smaak. Toch moet er wel een definitie zijn van wat kunst is. Musea kopen maar niet zo maar wat. Ook al lijkt het daar soms op. Een opmerking die je vaak hoort is dat kunst ‘iets’ moet losmaken. Het moet een emotie teweegbrengen. Kunst maakt dus blij, maar het maakt ook boos en verdrietig. Aan deze laatste emotie voldoet het opmerkelijke kunstwerk ‘Him” dat sinds kort is te bezichtigen in het Rotterdamse museum Boijmans Van Beuningen.




Het werk is van de Italiaanse beeldend kunstenaar Maurizio Cattelan en heeft inmiddels heel veel emotie losgemaakt. Dat was ook te verwachten. Het gaat om een afbeelding van Hitler - de grootste oorlogsmisdadiger sinds mensenheugenis – op zijn knieën en met gevouwen handen. Rotterdam heeft zwaar geleden onder het juk van deze man. De stad werd plat gebombardeerd en er wonen ook nu nog steeds veel nabestaanden van slachtoffers van het nazi-regime. Niet alleen Joodse inwoners van de havenstad, maar ook christelijke Rotterdammers hebben veel meegemaakt en geleden in de oorlog. Het is dus niet meer dan logisch dat het management van het museum rekening houdt met de emoties van de bezoekers. Dat doen ze ook, maar op een andere manier dan je zou verwachten. Er ligt een mal klaar om een nieuwe 'Him' te gieten, mocht een gekwetste museumbezoeker de euvele moed hebben deze massamoordenaar van polyester en was iets 'aan te doen'. Er is dus inderdaad gerekend op emotionele reacties.
Ik vind het kunstwerk ook smakeloos. Toch begrijp ik ook heel goed dat het Rotterdamse college niet heeft verboden om deze karikaturale, belachelijke beeltenis van de duivel van de twintigste eeuw naar het museum te brengen. Het is en het blijft namelijk wel kunst, wat je er ook van vindt. Kunst mag in een vrije democratie niet worden verboden. Zodra je dat doet, krijgen de vijanden van die vrijheid en democratie (misschien wel postuum) hun zin.
Het kunstwerk zal nog tot drie november te zien zijn.