Unheimlich & subliem Mierlo - Met name in Duitsland werd de romantiek in de negentiende eeuw een grote stroming. In de literatuur door de werken van Goethe en Schiller en in de schilderkunst vooral door Caspar David Friedrich en Philipp Otto Runge. Een van de werken van Friedich ‘Der Wanderer über dem Nebelmeer’ lijkt volgens Jolijn ‘’verrekkes op de foto van Bob en de kiddo’s bij het stukje over de rode banaan”. In een mailtje wees zij me op deze overeenkomst. “De schilderijen van Caspar David Friedrich maken altijd veel indruk op mij vanwege het unheimliche en sublieme gevoel dat hij overbrengt”, vertelt ze er bij. Hoewel ik precies begrijp wat ze bedoeld, vind ik veel van de schilderijen van Friedich desolaat en zwaarmoedig van karakter. Natuurlijk brengt hij de grootsheid van de natuur prachtig in beeld. Hij verheft het zelfs bijna tot natuurelegie. Het schilderij waarover Jolijn het heeft, ontstond rond 1818. Friedrich heeft hier de eenzame mens vol verbazende aandacht tegenover de natuur geplaatst. Dat gevoel bekruipt je inderdaad als je op Beachy Head 160 meter boven de zee naar de horizon kijkt. Het is niet voor niets een plek waar mensen die het niet meer zien zitten heengaan voor eeuwige rust. Onwillekeurig denk je dan aan een vers van zijn tijdgenoot Goethe “Über der Gipfeln ist Ruh” (“Boven alle toppen is de rust”). Als kunsthistorici - weet ik uit ervaring – hierover beginnen, komen ze uiteindelijk terecht bij het wereldbeeld van Nietzsche. Ze zien zijn schilderijen als voorlopers daarop. Ik ben voor die gedachte niet romantisch genoeg. Ik denk dat het meer te maken had met de drama’s in zijn persoonlijke leven. Hij verloor zijn moeder op 7-jarige leeftijd en zag zes jaar later zijn oudere broer Christoph – die hem juist van de verdrinkingsdood had gered - voor zijn ogen verdrinken. Samengevat: de mens is ondergeschikt aan de natuur. Jolijn voelt dat heel goed aan.