De Delftse burger van Jan Steen Delft – ‘De burgemeester van Delft’ is een heel bekend schilderij van Jan Steen. Het op de Oude Delft gesitueerde olieverfschilderij is sinds 2004 te zien in het Rijksmuseum in Amsterdam. Het geldt als een van de iconen van de schilderkunst in de Gouden Eeuw en was met 11,9 miljoen euro de duurste aankoop ooit van het museum. Tegenwoordig heet het schilderij ‘De burger van Delft’. Al bijna een eeuw lang was men op zoek naar de echte identiteit van de man op het schilderij. Men was er niet langer van overtuigd dat het om de burgemeester van de Prinsenstad ging. Kunsthistoricus Frans Grijzenhout en historicus Niek van Sas, beiden hoogleraar aan de universiteit van Amsterdam, stelden een grondig onderzoek in naar de man op het schilderij. Zij kwamen, onder meer na bestudering van het Delftse gemeentearchief, tot de conclusie dat het moest gaan om graanhandelaar Adolf Croeser. Zij ontdekten dat schilder Jan Steen destijds tegenover de korenhandelaar woonde. Croeser woonde aan de Oude Delft 111. Daar wonen nu architect Pim Hienkens en restauranthoudster Jannie Munk. De twee Amsterdamse historici meldden dat Jan Steen in zijn woning aan het Oude Delft een bierbrouwerij bestierde. Graanhandelaar Croeser was mogelijk leverancier voor Steens brouwerij. Het rijk geklede meisje naast de koopman is zijn 13-jarige dochter Catharina, het enige kind uit zijn huwelijk met Ariaentge van Outhouck dat levensvatbaar bleek. Steen maakte het schilderij in 1655, toen Ariaentge al was overleden. Croeser is afgebeeld op een nogal tumultueus moment in zijn leven. Vlak voordat Jan Steen het portret maakte van Croeser was hij gescheiden van tafel en bed van zijn tweede vrouw Johanna de Chantraine. Zijn tweede huwelijksgeluk duurde maar kort, want al na zes weken liep het fout tussen de echtelieden. Het onderzoek van Grijzenhout en Van Sas maakt niet duidelijk wie de twee andere figuren op het schilderij zijn. De oude vrouw heeft zo’n mooi rood jasje dat ze geen bedelares lijkt. Toch steekt ze haar hand uit en lijkt om een aalmoes te vragen. Naast haar staat een klein jongetje dat beleefd zijn hoed heeft afgenomen. Als er een charitatieve boodschap in het spel is dan moet het volgens de onderzoekers de verbeelding van de persoonlijke verantwoordelijkheid en deugdzaamheid van Croeser als christen en burger van Delft zijn geweest. In het Rijksmuseum is tot 6 maart 2007 een kleine expositie over de ontdekking te zien.

Bij Petra op schoot Helmond – We hebben onlangs een schitterend concert meegemaakt van cross-over zangeres Petra Berger met haar band in ons lokale theater het Speelhuis. De show was vooral gebaseerd op haar laatste Cd ‘Here and Now’. Ik heb bijzonder genoten van de show. Het waren werkelijk prachtige arrangementen en mooie teksten. Petra Berger versmolt ook deze avond weer pop en klassiek op de stijlvolle manier die we van haar gewend zijn. We hadden deze keer excellente plaatsen in het theater. We zaten zo dicht op het podium dat je bijna kon zeggen: bij Petra op schoot. Het is helaas niet toegestaan om foto’s van het optreden te maken. Het zou de moeite waard zijn geweest. Na afloop kochten we uiteraard de nieuwe CD van Petra, die ze voor ons weer voorzag van haar handtekening. Petra nam uitgebreid de tijd om met ons te praten over de show en om op de foto te gaan met Marlotte. Ze wist ook precies te vertellen waar we zaten in de zaal. Later in het theatercafé hebben Marlotte en ik nog uitgebreid met de bandleden gesproken. Vooral de violist, die tevens bandoneon en synthesizer speelt, heeft nogal indruk gemaakt door zijn kwaliteit en de uitstraling van zijn muziekspel. Het was een schitterende muzikale avond waar we met veel plezier aan terug zullen denken. Een bijdrage van Ad

Stem Funtain nu Delft – Funtain, de band waarin Leendert, de zoon van Marjan & Piet, piano speelt, heeft onlangs een eigen nummer ingestuurd naar de NCRV-site Ongekend Talent. Hun inzending staat nu op nummer 5 in de top 40. Dat is een heel goede klassering. Zeker als je bedenkt dat er bijna 7000 popsongs op de lijst staan. Luister zelf ook maar eens naar hun inzending. Klik hier en luister, maar vooral: stem op Funtain

Marlynn is het kerstkindje Helmond – Op zondagochtend vonden we onze kleindochter Marlynn terug in de bekwame handen van Maria en Jozef. Ze vervulde de hoofdrol in de levende kerststal van het Dr. Knippenbergcollege. We namen er natuurlijk ook een kijkje. Het is leuk te bedenken dat andere kinderen uit de familie daar ook al eens in het kribje lagen. De eerste was Marlotte. Toen zij de rol van het kindje Jezus voor haar rekening nam, deed zij dat met dezelfde Jozef die ook nu nog de vaderrol voor zijn rekening neemt. Later in 2001 (Benthe) en in 2005 (Karsten) figureerden ook al familiebaby’s in de levende stal van de school. Onze kleindochter Marlynn doet nu mee in alweer de 24ste editie van de kerststal. De kleine meid genoot duidelijk van haar centrale rol in de stal. Ze bleef steeds om zich heen kijken naar de gebeurtenissen in de stal. Ze moest dat blijven zien, want owee als Maria haar even in de kribbe wilde neervlijen. Dan was de wereld – kerstmis of niet – toch te klein. Ik vond de kerststal dit jaar weer geweldig. Er waren een ezel, een echte (geen dromedaris) kameel, de nodige lammetjes en veel duiven. Je kon het zo gek niet bedenken of het was in de kerststal te zien. Een bijdrage van Ad

Kerst begon met vrolijke klanken Helmond – Op Eerste kerstdag hebben onze drie dochters Maartje (bugel), Jolijn (hoorn) en Marlotte (bugel) weer het inmiddels traditionele kerstconcert gegeven in het Helmondse Elkerliek ziekenhuis. Zoals elk jaar met kerst maakten de drie muzikanten ook nu weer een tour langs zo’n beetje elke afdeling en gang van het ziekenhuis. De drie muzikale dames begonnen rond acht uur ’s morgens en eindigden hun reeks concertjes twee uur later. Net zoals vorig jaar werden de vrolijke kerstklanken met veel dankbaarheid begroet door de patiënten. De zieken werden door de kerstmuziek echt opgebeurd. Ik vond het ook dit jaar weer een prachtig tafereel om te zien. Na de reeks concertjes gingen we dan ook voldaan naar huis. Daar wachtte een heerlijke kerstbrunch voor de muzikanten. En niet alleen voor hen. Alle kinderen en kleinkinderen schoven aan tafel voor deze feestelijke maaltijd op Eerste kerstdag. Daarna maakten we een verrukkelijke wandeling door de Stiphoutse bossen. Het werd een echte feestelijke kerstkaravaan met kinderwagen, bolderkar en honden. We konden wel wat beweging gebruiken, want er moest weer ruimte komen in de magen. Later in de middag wachtte ons immers nog een heerlijk kerstgourmet. Een bijdrage van Ad

Weer eens wat anders Helmond – Met onze buitenboom maakten jullie al eerder kennis. Natuurlijk hebben we ook een kerstboom binnen. Deze binnenboom is dit jaar voornamelijk zilver van kleur met deze keer beperkte ‘roodaccenten’. De boom kreeg ook een andere plaats in de huiskamer. De feestelijke kerstboom is voorzien van een dubbele set lampjes en een complete kerststal. Ik vind dat zowel onze buiten– als binnenboom wel wat hebben. Het is weer eens wat anders. Volgend jaar zetten we gewoon een grote boom met lampjes in of bij het huis in België neer. Ik ben reuze benieuwd hoe dat er dan uit zal zien. Wie weet hebben we daar volgend jaar wel echte sneeuw. Een bijdrage van Ad

Overheerlijke boom Helmond – Dit is de mooie ‘rode’ kerstboom van Janneke, Roan en Swen. Hij staat keurig midden in de huiskamer naast de open haard en is rijkelijk gevuld met de meest vreemdsoortige, maar overheerlijke kerstkransjes. De kransjes zijn bijna allemaal van chocolade met spikkels. Ze smaken heerlijk. Ik vroeg aan Janneke of Roan en Swen er wel vanaf kunnen blijven. Haar antwoord luidde simpel: “Zowel Roan als Swen vinden de kransjes niet lekker!” De boom zal dus Driekoningen glansrijk overleven, tenzij opa op bezoek er wat al te fanatiek van blijft eten! Een bijdrage van Ad

Droste in de telefooncel Delft – Voor de kunst moet je wat over hebben. Kunst moet je de ruimte geven. In Delft gebeurt beide. De gemeente heeft een stukje openbare grond over voor de kunst en geeft daarmee tegelijk ook ruimte daaraan. Een overbodige telefooncel op het Oude Delft is opgetoverd tot wat misschien wel de kleinste galerie van Nederland is. In ieder geval de kleinste van Delft. In dit kleinood van de kunst krijgt een lokale kunstenaar van de conservator regelmatig de ruimte om een nieuw kunstwerk te creëren. Deze maand is het de 56-jarige Delftse kunstenaar Tijn Noordenbos. Deze nam de uitnodiging graag aan en ging aan de slag met de decoupeerzaag. Noordenbos creëerde steeds kleinere kopieën van de telefooncel. Hij reproduceerde de ‘Voor de Kunst’-cel in steeds kleiner formaat. Op die manier maakte hij het Droste-effect op kunstzinnige manier visueel. Wiskundigen en informatici noemen dit effect ook wel recursie. Een geheel dat is opgebouwd uit onderdelen van hetzelfde type. In theorie kan dit oneindig doorgaan. In de praktijk zag ik wel een grens. De jongeren onder de ODD-lezers zullen zich afvragen waar de naam Droste-effect vandaan komt. Voor iedereen onder de veertig leg ik het even uit. Droste maakt cacao en verkocht dat vroeger in blikjes. Op deze cacaoblikjes was een verpleegster afgebeeld die een dienblad vasthad met daarop hetzelfde blik cacao, waarop dan weer een verpleegster stond die een dienblad vasthad met daarop hetzelfde blik cacao, waarop dan weer een verpleegster stond, enz, enz, enz. Je kunt het effect ook bereiken door twee spiegels tegenover elkaar te zetten. Noordenbos heeft een fraai kunstwerkje afgeleverd. Niemand loopt er zomaar aan voorbij. Niet alleen Delftenaren ook toeristen blijven even staan. Ik veronderstel dat er weer heel wat kiekjes van Delft de wereld overgaan.

Niet omkijken Delft – Aan het eind van het jaar kijken we massaal om. Dat is nu eenmaal de gewoonte. Jaaroverzichten op radio en tv trekken de aandacht en ook de kranten vullen hele pagina’s met de opmerkelijkste top of flop. Want niet alleen de hoogtepunten passeren de revue ook de dieptepunten komen aan de orde. En elk jaar zeggen de commentaren: “Het is weer een opmerkelijk jaar”. Niets nieuws onder de zon. Wat ik wel weer opmerkelijk vond was het weer. Het hele jaar hebben we van alles gehoord over een eventuele klimaatverandering en wat blijkt nu aan het eind van het jaar: Alle weerrecords zijn weer gebroken. Erg warm, maar ook erg nat. Dus dat klopt ook weer. Het einde van het jaar is voor mij helemaal geen reden om terug te kijken, laten we maar gewoon doorgaan en vooruit kijken naar de uitdagingen van 2007, want die zijn er vast weer voldoende.

“Is het zo goed?” Delft – “Wilt u een foto van ons maken?”, is een veelgehoorde vraag in het centrum van Delft. Niet alleen in het Nederlands, maar vooral in het Engels, Frans, Duits en Japans. De toeristen willen graag samen op de vakantiefoto. Afgelopen Tweede Kerstdag vroeg een stel Japanse vriendinnen het aan Bob. We wandelden door het centrum. Eerst hadden we de gezellige Beestenmarkt bezocht met de grote en drukke schaatsbaan, daarna wilden Benthe en Sietske ook de grote kerstboom op de Markt nog even bewonderen. We wandelden dus van de Beestenmarkt naar de Markt. Er waren zoals gebruikelijk weer de nodige toeristen. Ze maakten plaatjes van het stadhuis, de Nieuwe Kerk, de gevels en de kerstboom. Deze twee Japanse dames werden door Bob op de digitale plaat gezet. “Is het zo goed?”, vroeg Bob daarna terwijl hij het tweetal het resultaat van de opname liet zien

Rennen op Tweede Kerstdag Helmond – Zoals de laatste jaren gewoon is geworden bij ons, wordt het Kerstfeest in familieverband op de Tweede Kerstdag gevierd. De Eerste Kerstdag wordt door de kinderen doorgebracht bij hun schoonfamilie, maar de tweede dag is voor ons. Gewoon lekker samen zijn, bijpraten en eten. Gourmet natuurlijk. Geen uitgebreid gangen-menu want dat is te veel werk voor mij. Ik wil in de eerste plaats genieten van de kinderen en niet van het koken. Ik vond het ook wel een mooie gelegenheid voor een familiefoto, want we hebben nu Mees erbij en die staat nog niet op een familiefoto. Ook Robin en Annemarie niet en Ilse heb ik er een keer bij gefotoshopt, maar dat telt ook eigenlijk niet. Vlak bij ons huis is de afgelopen 10 jaar een klein vennetje ontstaan. Dat leek me een leuke plek. Aan de rand van het water met ons spiegelbeeld weerspiegelend in het wateroppervlak. Maar ja, dat is wel moeilijk als je wilt dat iedereen er op staat en je dus met de zelfontspanner moet werken. Guido en Pieter Jan maakten beiden foto's. Maar de omtrek van het ven bleek toch groter dan ik had verwacht. Guido rende linksom en Pieter Jan rende rechtsom om op tijd op hun plaats te staan..... Ze hebben heel wat afgerend. Telkens weer. Maar het werkte wel op onze lachspieren. Ik beloof dat jullie het uiteindelijke resultaat binnenkort ook te zien krijgen. Een bijdrage van Nellie

Kerstkampioen Sjoelen 2006 Delft – Met Kerstmis draait het niet alleen om lekker eten. Kerstmis is een familiefeest. Het is de tijd om weer eens gezellig samen te zijn. Dan doen we spelletjes of leggen een puzzel. Bij ons komt het oud-Hollandse gezelschapsspel sjoelen dan weer te voorschijn. Ik haal dan de twee meter lange sjoelbak naar beneden en we richten op de keukentafel het spel in. Eerst mag iedereen weer even oefenen met de beukenhouten schijven, want we spelen het tenslotte maar een keer per jaar. Oma legt de kleinkinderen uit hoe de spelregels zijn. “Boven de poortjes waar de schijven door moeten, zie je de waarde”, legt ze aan Benthe en Karsten uit. “Dat wordt aangegeven met behulp van koperen nagels”, gaat ze door. “Ik zie het”, roep Benthe enthousiast. “Er zit één spijker, of twee spijkers of drie of vier boven”, telt ze hardop mee. Sietske en Karsten kunnen nog niet meedoen, maar Benthe schuift de schijven al vaardig in de richting van de openingen. Haar papa en mama zijn – in die volgorde – duidelijk de besten van het gezelschap. Oma, opa en Benthe zijn geen serieuze kandidaten voor de titel ‘Kerstkampioen Sjoelen 2006’. Maar dacht mag de pret voor Benthe niet drukken. Ze doet serieus haar best om de houten schijven door de kleine openingen te schuiven. Het lukt haar nog heel aardig. Ik schat haar kansen op een toekomstige titel ‘Kerstkampioen Sjoelen’ hoog in.

Kerstmuts is niet om te lachen Delft – “Lachen Karsten”, vraagt opa. “Lachen?”, denkt Karsten, “ik krijg een rare muts op en dan verwacht je ook nog dat ik lach. Ik dacht het niet.” En gelijk heeft hij. Zijn zusjes Benthe en Sietske hadden hun kerstmuts meegenomen naar Delft, maar hadden bij nader inzien geen zin om de mutsen te dragen. Karsten ook niet, maar die kon de muts niet zo vlug aftrekken of opa had er toch een plaatje van geschoten. “Nu ja vooruit maar”, dacht de kleine man, “maar verwacht niet dat ik ook nog lach”.

Het kerstdiner begon met een plofje Delft – Uit Engeland nam Corien onlangs originele Christmas crackers mee. Als je aan beide zijden van de cracker trekt, opent die zich met een kleine plof en toont de schatten daarin. De inhoud bestaat traditioneel uit: een quizvraag – Q.How did the human cannonball lose his job? A. He got fired – , een verrassing en een gekleurde papieren party hat. Daarmee begon dus gisteravond ons kerstdiner. De kinderen vonden die ploffende kerstcracker heel spannend en vonden het ook leuk dat de volwassenen ook het feesthoedje opzetten. Natuurlijk besloten we ons kerstdiner met de traditionele Christmas pudding. Dat was overigens de enige gang van onze kerstfeestdis die we niet zelf hadden gemaakt. De pudding was ook door ons geïmporteerd.

Kerst in Veldhoven Veldhoven – Saskia stuurde ons een foto-impressie van de kerst in Veldhoven tot nu toe. Daarvan koos ik deze twee uit voor ODD. Bij het kerstontbijt maakten opa Joop en oma Marjan het in hun familie traditionele mandarijnenkaarsje gemaakt. De kleinkinderen vonden het prachtige en ook mama vond na al die jaren het mandarijnenkaarsje toch weer wonderbaarlijk. Bij het kerstdiner met druivenvocht voor iedereen, moest natuurlijk geproost worden! De morgen van de tweede kerstdag was het weer heerlijk rustig. De meiden speelden met de poppen en mama Saskia keek naar het spel van de meisjes.

Een milde kerst Scheveningen – Het werd geen witte kerst dit jaar. Het werd zelfs geen koude kerst. Het was Eerste Kerstdag gewoon mild. Wat kun je dan beter doen bij zo’n heerlijke aangename temperatuur op eerste kerstdag dan een strandwandelingen. Dus trokken we met z’n allen (Bob & Saskia, Benthe, Sietske, Karsten, Corien & ik) naar het Noordzeestrand van Scheveningen. We waren niet de enige mensen die tussen kerstlunch en kerstdiner alvast wat calorieën wilden verbranden. Het was langs de kust druk met wandelaars. Er waren zelfs wat toeristen, maar voor het merendeel waren het toch lokale wandelaars. We wandelden vanaf de havenpier over het strand naar de pier, de kinderen speelden zelfs nog even in het zand. De winkels waren zelfs op eerste kerstdag gewoon open. Terug wilden de kinderen wel even op de schouders. We deden het om beurten. Benthe en Sietske bij papa en Karsten bij opa.

Spannend museumbezoek Delft – Tijdens de kerstvakantie staat het Legermuseum in het teken van de Romeinen. Er zijn allerlei programma's speciaal voor kinderen. We togen dus op zaterdag met Benthe en Sietske ook naar dat museum. Aan de Romeinen hebben we echter niet veel gedaan. De kinderen vonden het veel leuker om alle filmpjes te starten en de displays te bekijken met de tinnen soldaatjes. Het werd dus een hele leuke middag, maar met andere zaken dan we hadden gedacht. Levensgrote houten paarden en honden. Tanks – “Kunnen die echt rijden opa?” – jeeps en andere auto’s. De meisjes vonden het allemaal heel spannend.

Dokter Sietske en zuster Benthe Delft – In de wachtkamer van dokter Sietske en zuster Benthe zitten twee patiënten. Ze zien er niet erg ziek uit, maar doen wel hun best om er ziek uit te zien. Dan komen de dokter en de zuster binnen. De dokter zet haar tas met verband en spuiten op grond. ”Jullie zijn ziek”, constateert zuster Benthe. De patiënten reageren geschrokken. Dokter Sietske stelt de stakkers meteen gerust: “Het is alleen maar net alsof hoor, maar jullie moeten wel een spuitje”. “Is dat echt nodig?”, vraagt oma Corien. “Het is toch alleen maar net alsof”, zegt nu ook zuster Benthe met overtuiging. De patiënt geeft toe en biedt haar knie aan. Daar moet de injectie namelijk worden toegediend volgens de dokter. “Dat doet pijn hé”, merkt dokter Sietske op. Ze probeert het geruststellend te zeggen. Oma knikt en geeft toe dat de prik nogal pijnlijk was. Beiden wijzen naar het putje dat de plastic spuit heeft achter gelaten. Dan wendt zuster Benthe zich tot opa: “Jij bent ook ziek”. “Ziek en beroerd”, geeft opa meteen toe. “Nee, niet beroerd, alleen ziek”, mengt de dokter zich in de conversatie met de zuster. Ze vindt kennelijk dat de patiënt niet moet overdrijven. Wel is duidelijk dat een spuitje alleen niet helpt. Hier moet ook het nodige verband aangebracht worden. De dokter en de zuster doen het samen. “Waar is dit hamertje voor”, vraagt dokter Sietske aan oma. “Dat is geen hamertje. Daarmee kun je in een oor kijken”, legt die uit. “Doe maar”, stelt Sietske voor. Oma brengt het kijkertje tegen haar oor en tuurt naar binnen. “Ik zie het al”, zegt oma, “Je oor is helemaal gezond.” “En is het ook schoon?”, vraagt dokter Sietske. De patiënt schiet in de lach en geeft toe: “Ja hoor je oor is ook schoon.” “Dat dacht ik wel”, zegt Sietske met vertrouwen.

Oma is een poppendokter Delft – “Mijn Tut is ziek”, vertelt Sietske aan tafel. “Wat mankeert zij dan?”, vraagt oma. “ Ze heeft hier een gaatje”, wijst haar kleindochter aan. “En met een gaatje in je zij ben je ziek? “informeert oma belangstellend. Het lievelingspopje ligt tussen hen op tafel. Sietske kijkt haar doordringend aan. Dan werpt ze een blik op haar popje en vervolgens kijkt haar oma weer aan. Het lijkt wel of ze zucht. Dan zegt ze: “Een gaatje in je zijkant is niet fijn hoor”. Oma knikt. Ze heeft het begrepen. “Maar dat is niet erg hoor, want jij kan haar maken”, gaat Sietske vol vertrouwen door. Ze heeft gelijk. Oma neemt naald en draad ter hand en herstelt de lievelingspop van haar kleindochter. Als Sietske Tut weer terugkrijgt van haar oma zegt ze in mijn richting: “Zie je wel. Oma heeft het gemaakt”.

Kerstbad Delft – Voordat ze naar bed gaan, willen de meisjes in bad. Terwijl ze aan tafel hun bordjes leegeten, leggen ze ons uit van welk levensbelang een dagelijks bad is. Wij zijn het natuurlijk meteen met ze eens. Oma legt uit dat het natuurlijk geen gewoon bad kan zijn. Het is immers bijna kerstfeest. Daar hoort een kerstbad bij. Daar zijn Benthe en Sietske wel heel nieuwsgierig naar. Wat zou dan nu zijn? Ze zijn het, na afloop als ze op de bank nog even naar Thomas de Tank kijken, helemaal met oma eens:“Met kerstmis moet je een kerstbad nemen”.

Boom met traditie Mortel – Hierbij een foto van onze kerstboom. Al 34 jaar versier ik hem met zilverkleurige ballen en andere kerstversierselen en natuurlijk elektrische lampjes. De laatste jaren zijn er verschillende glazen versieringen bij gekomen. De kerstgroep bestaat uit plastic beeldjes, zodat de kinderen er gerust mee konden spelen. Ik, deed dat zelf vroeger ook. Ook de kleinkinderen doen dit al. Een bijdrage van Marie-Louise

Ook kinderkerstboom in Veldhoven Veldhoven – Hierbij de kerstboom van ons in Veldhoven. Het was een echt gezinsproject, wat ook makkelijk kon. De boom hangt vol met kleine knuffelbeertjes, rieten figuurtjes en echte belletjes. Die konden er natuurlijk makkelijk ingehangen worden door Nienke, Dieuwertje en Emma. Er werden echte kunststukjes geproduceerd van beertjes en rieten figuurtjes. Toen de meisjes naar bed waren, hing mama er nog wat glazen dennenappeltjes in. Maar de laatste hand werd de volgende morgen gelegd door de meisjes: de chocolade kerstkransjes moesten nog een plekje krijgen. Wij hebben dit jaar dus een echte kinderboom in de huiskamer staan! Een bijdrage van Saskia

Eerst herder nu engeltje Veldhoven – Afgelopen vrijdag vierde Emma op de peuterspeelzaal natuurlijk ook kerst. Dit jaar hadden de leidsters met de kinderen het kerstspel ingestudeerd. Er waren dus een mini-Jozef en Maria, een stel herdertjes en een massa mini-engeltjes. Al twee weken waren ze aan het oefenen. Als we aan Emma vroegen wat ze op de speelzaal had gedaan, vertelde ze wel, dat ze geoefend hadden, maar we kwamen nooit te weten wie ze mocht spelen. "Dat is een verrassing!", was haar enige commentaar. Papa ontdekte het vrijdag: Emma was een engeltje! En dat was ze met volle overtuiging, het was erg lastig haar scherp op de foto te krijgen, zo was ze aan het vliegen. Aan het eind van het kerstspel zongen de kinderen nog wat kerstliederen uit volle borst. Natuurlijk zongen ze "O, denneboom" en "Kling, klokje, lingelingeling" en tot slot "Ik wens je een vrolijk kerstfeest". Het was een geslaagde kerstviering. Een bijdrage van Saskia

Schaatsen doe je in Delft Delft – December is de tijd om te schaatsen. Ondanks dat we de echte Hollandse kou moeten ontberen, kunnen de schaatsen toch uit het vet. Elke zichzelf respecterende stad heeft tegenwoordig in het hart van de stad een schaatsbaan. Voor ijs hebben we allang geen vorst meer nodig. De Delftse schaatsbaan is op de Beestenmarkt. Uit een onderzoek van een landelijk ochtendblad bleek dat de Prinsenstad de compleetste, de grootste en de leukste schaatsbaan rijk is. Er zijn zelfs palen langs de baan waaraan je je handen kunt warmen en instructeurs die je helpen om te leren schaatsen. Natuurlijk kun je op een stoeltje leunen bij het schaatsen, maar in Delft hebben ze daar pinguïns voor. Omdat de baan zo groot is, is er ruimte voor jong en oud, ervaren schaatsers en beginners. En omdat het weer nog steeds zo lekker zacht is, doen zelfs de terrassen op de Beestenmarkt goede zaken.